Maatschappelijk werkers, psychologen en andere werkers in de gezondheidszorg lopen meer dan twee keer zoveel risico op overlijden als gevolg van een overdosis in vergelijking met mensen die niet in de gezondheidszorg werken. Dit blijkt uit een studie gepubliceerd in het tijdschrift Annals of Internal Medicine. Ook verpleegkundigen en zorgondersteunend personeel, zoals thuiszorgmedewerkers, zouden een significant hoger risico hebben op overlijden als gevolg van een overdosis.
Het onderzoek, uitgevoerd door Mark Olfson en zijn collega’s van de Columbia University, analyseerde gegevens van 176.000 gezondheidswerkers en 1.662.000 niet-gezondheidswerkers van 26 jaar of ouder. Uit de studie bleek dat gezondheidswerkers in de categorieën counselors, maatschappelijk werkers, psychologen en andere specialisten in de gezondheidszorg 2,55 keer meer risico liepen op overlijden als gevolg van een overdosis in vergelijking met niet-gezondheidswerkers. Verpleegkundigen en zorgondersteunend personeel hadden respectievelijk 2,22 en 1,60 keer meer risico op overdosisdood.
Opvallend was dat het risico op overlijden als gevolg van een overdosis niet verhoogd was bij artsen, waaronder psychiaters, en andere behandelende en diagnosticerende gezondheidswerkers. Psycho-educatie kan gezondheidswerkers helpen om waarschuwingssignalen van problematisch middelengebruik bij henzelf en hun collega’s te herkennen.
Het onderzoek benadrukt dat er meer aandacht moet worden besteed aan het detecteren en behandelen van middelengebruiksstoornissen bij medewerkers in de gezondheidszorg, met name bij diegenen die een hoger risico lopen op overlijden als gevolg van een overdosis. Daarnaast zijn er ook specifieke interventies nodig om de stress onder gezondheidswerkers te verminderen en burn-out te voorkomen.
Het onderzoek onderstreept het belang van het waarborgen van de gezondheid en het welzijn van medewerkers in de gezondheidszorg, evenals het versterken van preventieve maatregelen en ondersteunende programma’s om het risico op middelengebruik en overdosis te verminderen.
Nederland
Hoewel dit specifieke onderzoek niet is uitgevoerd in de Nederlandse context, kunnen we enige voorzichtige generalisatie doen op basis van vergelijkbare trends en risicofactoren in de gezondheidszorg.
Het verhoogde risico op overdosis bij gezondheidswerkers kan mogelijk ook van toepassing zijn op de Nederlandse situatie. Net als in andere landen hebben gezondheidswerkers in Nederland te maken met werkgerelateerde stress, hoge werkdruk en emotionele belasting. Deze factoren kunnen bijdragen aan een verhoogd risico op middelengebruik en verslaving.
De specifieke omstandigheden en risicofactoren kunnen in de Nederlandse gezondheidszorg mogelijk anders zijn dan die in andere landen. Aanvullend onderzoek zou nodig zijn om het risico op overdosis en middelengebruik bij Nederlandse gezondheidswerkers beter te begrijpen.
Mark Olfson, Candace M. Cosgrove, Melanie M. Wall, et al. Fatal Drug Overdose Risks of Health Care Workers in the United States: A Population-Based Cohort Study. Ann Intern Med.2023;176:1081-1088. [Epub 8 August 2023]. doi:10.7326/M23-0902
