In een nieuw onderzoek, uitgevoerd over een periode van 24 jaar, is de mate van niet-therapietrouw onderzocht bij patiënten die clozapine gebruikten. Het onderzoek analyseerde monsters die waren ingediend bij een clozapine therapeutische geneesmiddelenbewakingsservice tussen 1993 en 2017. De resultaten van het onderzoek zijn opmerkelijk. In de meeste gevallen waarin geen clozapine werd gedetecteerd, was dit namelijk onverwacht, zonder enige aanwijzing van therapietrouwproblemen. De auteurs van het onderzoek pleiten voor meer frequente therapeutische geneesmiddelenbewaking (TDM) van clozapine, mogelijk maandelijks, om de therapietrouw te waarborgen.
- Bij mannen werd clozapine niet gedetecteerd in 1,1% van de monsters (2865 monsters van 2214 patiënten).
- Bij vrouwen werd clozapine niet gedetecteerd in 1,0% van de monsters (1068 monsters van 822 patiënten).
- Van deze monsters werd informatie over de voorgeschreven dosis verstrekt voor 1623 monsters van mannen en 492 monsters van vrouwen. De voorgeschreven doses varieerden tot 1200 mg per dag, hoewel de meeste doses in het bereik van 100 tot 600 mg per dag lagen.
- Norclozapine, een metaboliet van clozapine, werd gedetecteerd in 9,1% van de monsters van mannen en in 6,3% van de monsters van vrouwen die geen clozapine bevatten.
Onverwacht
Het opmerkelijke resultaat was dat in de meeste gevallen waarin geen clozapine werd gedetecteerd, dit onverwacht was, zonder enige aanwijzing van therapietrouwproblemen. Hoewel sommige monsters werden onderzocht om een geschiedenis van niet-therapietrouw te bevestigen of om te bepalen of clozapine uit de bloedbaan was verwijderd na overdosering, werd in de meeste gevallen de afwezigheid van clozapine onverwacht ontdekt.
Implicaties
De implicaties van dit onderzoek zijn belangrijk. De auteurs van het onderzoek pleiten voor meer frequente therapeutische geneesmiddelenbewaking (TDM) van clozapine, mogelijk maandelijks, om de therapietrouw te waarborgen. Ze wijzen erop dat de ontwikkeling van een clozapine immunoassay voor laboratoriumgebruik dit proces gemakkelijker en kostenefficiënter kan maken.
Het onderzoek benadrukt het belang van zorgvuldige monitoring en educatie van patiënten en zorgverleners over de noodzaak van therapietrouw bij het gebruik van clozapine, en het belang van het vermijden van onnodige risico’s die kunnen ontstaan bij onregelmatig gebruik van dit krachtige antipsychoticum.
Flanagan, Robert J. PhD; Hunter, Samora MSc; Obee, Stephen J.. Assessing Adherence to Clozapine: Practical Considerations. Journal of Clinical Psychopharmacology 43(5):p 417-421, 9/10 2023. | DOI: 10.1097/JCP.0000000000001736
