Farmacotherapie is effectief bij psychiatrische stoornissen, maar veel patiënten stoppen op een bepaald moment met hun medicatie. In een nieuwe review wordt een overzicht gegeven van onderzoek naar het stoppen van psychotrope medicatie, zoals antidepressiva, antipsychotica, benzodiazepines, stemmingsstabilisatoren, opiaten en stimulerende middelen. In de review wordt per medicatiegroep besproken wie kan stoppen, wanneer dat het beste kan, en hoe dat moet.
De review benadrukt de behoefte aan evidence-based richtlijnen voor het stoppen van medicatie en bespreekt diverse onderwerpen, waaronder risicofactoren voor terugval, timing van stoppen en strategieën voor het afbouwen van medicatie.
Bevindingen
Belangrijke bevindingen zijn onder meer dat abrupt stoppen van medicatie kan leiden tot terugval en dat langzame afbouw aanbevolen wordt. De review benadrukt ook het belang van gedeelde besluitvorming tussen patiënten, zorgverleners en apothekers bij het bepalen van het stoppen van medicatie. Verder wordt erop gewezen dat het meten van de effecten van het stoppen van medicatie niet beperkt moet blijven tot terugval, maar ook andere uitkomsten, zoals sociaal functioneren en subjectief welzijn, moet omvatten. Tot slot wordt ook de noodzaak van interdisciplinaire samenwerking en ondersteunende diensten benadrukt om het stoppen van medicatie succesvol te laten verlopen.
Medicatieklassen
In de review wordt per medicatiegroep besproken wie kan stoppen, wanneer dat het beste kan, en hoe dat moet.
Antidepressiva
- Voortzetten van antidepressiva na acute behandeling vermindert het terugvalrisico bij patiënten met een depressieve stoornis.
- Het abrupt stoppen van antidepressiva kan leiden tot discontinuatie symptomen en een verhoogd risico op terugval.
- Langzame afbouw van antidepressiva wordt aanbevolen om terugval te voorkomen.
Antipsychotica
- Voortzetten van antipsychotica na remissie vermindert het risico op terugval bij schizofrenie.
- Abrupt stoppen van antipsychotica kan leiden tot discontinuatie symptomen en verhoogd risico op terugval.
- Geleidelijke dosisverlaging wordt aanbevolen om terugval te voorkomen.
Stemmingsstabilisatoren
- Voortzetten van stemmingsstabilisatoren na remissie vermindert het risico op terugval bij bipolaire stoornis.
- Abrupt stoppen van stemmingsstabilisatoren kan leiden tot discontinuatie symptomen en verhoogd risico op terugval.
- Geleidelijke dosisverlaging wordt aanbevolen om terugval te voorkomen.
Benzodiazepines
- Het stoppen van benzodiazepines wordt afgeraden vanwege het potentieel voor afhankelijkheid na langdurig gebruik.
- Gedeelde besluitvorming tussen patiënten, artsen en apothekers wordt aanbevolen bij het bepalen van het stoppen van benzodiazepines.
Stimulantia
- Het abrupt stoppen van stimulantia kan leiden tot discontinuatie symptomen.
- Gebruik van langwerkende stimulantia kan een optie zijn bij het afbouwen van medicatie.
Opioiden
- Opioiden zijn klinisch relevant in discontinuatiezorg binnen de psychiatrie.
- Er is behoefte aan meer interventies om patiënten te helpen succesvol te stoppen met opioiden
Conclusie
De conclusie van de review benadrukt het belang van gedeelde besluitvorming en geïntegreerde afbouw van medicatie. De review benadrukt dat het stopzetten van medicatie een persoonlijke beslissing is, waarbij rekening moet worden gehouden met bijwerkingen, patiëntenvoorkeuren, psychiatrische voorgeschiedenis en behandeleffectiviteit. De review stelt dat het stopzetten van benzodiazepines en opioïden anders moet worden benaderd dan het stoppen van antidepressiva, stemmingsstabilisatoren of antipsychotica vanwege het potentieel voor afhankelijkheid na langdurig gebruik. Het benadrukt ook dat het meten van de effecten van het stoppen van medicatie niet beperkt moet blijven tot terugval, maar ook andere uitkomsten, zoals sociaal functioneren en subjectief welzijn, moet omvatten. De review concludeert dat er behoefte is aan meer onderzoek naar het stopzetten van psychotrope medicatie en dat toekomstige studies een transdiagnostische benadering moeten omvatten en patiëntengroepen met verschillende psychiatrische aandoeningen moeten betrekken. Daarnaast wordt benadrukt dat gedeelde besluitvorming en geïntegreerde afbouw van medicatie van cruciaal belang zijn voor het succes van het stopzetten van medicatie.
Referentie
Vinkers, C. H., Kooistra, R., Penninx, B. W., Ruhe, H. G., Gaalen, J. M. van, Vieta, E., … & Luykx, J. J. (2024). Discontinuation of psychotropic medication: a synthesis of evidence across medication classes. Molecular Psychiatry.