Een nieuw initiatief, www.slaapenpsyche.nl, werpt een broodnodig licht op de complexe verwevenheid tussen slaapproblemen en psychische aandoeningen. Dit project, gefinancierd door ZonMw, functioneert als een adviespunt en kennisplatform met als hoofddoel de zorg voor patiënten met deze dubbele problematiek significant te verbeteren. Het initiatief loopt tot eind 2025 en positioneert zich als een proeftuin voor zorginnovatie, gericht op het toerusten van zorgprofessionals met specialistische kennis en begeleiding.
Het Slaap & Psyche Adviespunt erkent dat slaapstoornissen en psychische klachten elkaar vaak wederzijds beïnvloeden en versterken. Patiënten die kampen met bijvoorbeeld een depressie, angststoornis of andere psychiatrische aandoening, ervaren niet zelden ook ernstige slaapproblemen, en vice versa. Deze comorbiditeit stelt behandelaars vaak voor een complexe uitdaging, waarbij gespecialiseerde kennis van beide domeinen essentieel is.
Kernactiviteiten en doelgroep
De kern van het project is het aanbieden van specialistisch advies aan behandelaars werkzaam in de tweede- en derdelijns geestelijke gezondheidszorg (GGZ) en in slaapcentra. Zij kunnen kosteloos (gedurende 2025) complexe casuïstiek voorleggen aan een panel van experts. Dit panel bestaat uit professionals met expertise in de slaapgeneeskunde, psychiatrie, verslavingszorg, aangevuld met ervaringsdeskundigen. Na een triageproces wordt de casus besproken in een online overleg, waarbij de aanmeldende behandelaar participeert.
Het advies kan divers van aard zijn en zich richten op diagnostiek, behandelstrategieën, adequate doorverwijzing, het versterken van de zelfregie van de patiënt, en de inzet van laagdrempelige regionale ondersteuning of contact met patiëntenverenigingen. Het doel is niet om de behandeling over te nemen, maar om de huidige behandelaar te ondersteunen in het bieden van de best mogelijke zorg.
Initiatief en samenwerking
Het Slaap & Psyche consortium is een initiatief van Dr. Denise Bijlenga, psycholoog, somnoloog en post-doc onderzoeker verbonden aan het Slaap-Waakcentrum van SEIN (Stichting Epilepsie Instellingen Nederland). Haar achtergrond als onderzoeker in zowel de GGZ als de slaapgeneeskunde vormde de basis voor dit project.
Een belangrijk aspect van Slaap & Psyche is de samenwerking met onderzoekers van de Universiteit Leiden en het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC). Zij evalueren de geboden zorg op aspecten als noodzaak, haalbaarheid en kosten. De uitkomsten van dit onderzoek zijn cruciaal voor de eventuele verdere implementatie en structurele borging van deze vorm van zorgondersteuning
Impact en toekomstperspectief
Het Slaap & Psyche project heeft de potentie om een significante bijdrage te leveren aan de kwaliteit van zorg voor een kwetsbare patiëntengroep. Door de expertise van verschillende disciplines te bundelen en laagdrempelig beschikbaar te stellen, kunnen behandelaars beter toegerust worden om de complexe interactie tussen slaap en psyche te adresseren. De focus op evaluatie en onderzoek zal hopelijk leiden tot duurzame modellen voor geïntegreerde zorg, die uiteindelijk de levenskwaliteit van veel patiënten kunnen verbeteren. Met de financiering tot eind 2025 is de komende periode cruciaal om de meerwaarde van dit initiatief aan te tonen en de weg te plaveien voor een structurele verankering in het Nederlandse zorglandschap.
Meer informatie: www.slaapenpsyche.nl