Het DRESS-syndroom, ook wel bekend als een geneesmiddelreactie met eosinofilie en systemische symptomen, is een ernstige reactie op medicijnen met een breed scala aan klinische kenmerken en kan levensbedreigend zijn. De aandoening wordt vaak over het hoofd gezien in de psychiatrie, hoewel veel van de betrokken medicijnen psychotrope middelen zijn. Als DRESS wordt vermoed, is een snelle diagnose en behandeling van cruciaal belang om ernstige complicaties te voorkomen.
Kernpunten
- DRESS-syndroom is een ernstige reactie op medicijnen, gekenmerkt door een ernstige huiduitslag, koorts, lymfeklierzwelling en hematologische afwijkingen.
- Het kan de lever, nieren, longen, hart, alvleesklier en zelfs de hersenen aantasten.
- Vroege herkenning en behandeling zijn cruciaal, omdat het syndroom een sterftecijfer van 10% of meer heeft, zelfs met behandeling.
- De aandoening wordt vaak over het hoofd gezien in de psychiatrie, hoewel veel van de betrokken medicijnen psychotrope middelen zijn.
- De oorzaak van DRESS wordt verondersteld te liggen in een interactie tussen specifieke HLA-haplotypes, virale infectie of reactivatie (met HHV-6 herpesvirus, Epstein-Barr-virus of cytomegalovirus) en medicatie.
Symptomen en diagnose
De presentatie van DRESS is variabel en omvat symptomen die zich mogelijk sequentieel manifesteren. Kernsymptomen zijn onder andere een ernstige huiduitslag, koorts en vergroting van lymfeklieren. De huiduitslag verschijnt meestal twee tot acht weken na het starten van het medicijn en kan zich snel verspreiden over meer dan 50% van het lichaam. Interne orgaanschade kan zich manifesteren als leverontsteking, nierproblemen, longproblemen, myocarditis (ontsteking van het hart) en pancreasproblemen. Laboratoriumtests, waaronder bloedonderzoek en beeldvorming, kunnen helpen bij de diagnose van DRESS. Een specifieke diagnose kan worden gesteld met behulp van algoritmen zoals die ontwikkeld door de European Registry of Severe Cutaneous Adverse Reactions (RegiSCAR).
Behandeling en prognose
De behandeling omvat stopzetting van het verdachte medicijn en ondersteunende behandeling. In ernstige gevallen kan opname op een gespecialiseerde intensive care-afdeling noodzakelijk zijn. Systemische corticosteroïden zijn vaak nodig voor de behandeling van DRESS. Het syndroom kan recidiveren, en herhaling is geassocieerd met een hoger sterftecijfer dan de initiële episode.
Medicijnen geassocieerd met DRESS
Een breed scala aan medicijnen, waaronder psychotrope middelen, kan DRESS veroorzaken. Anticonvulsiva, zoals carbamazepine, lamotrigine en valproaat, worden vaak geassocieerd met de aandoening:
- Carbamazepine: Dit anticonvulsieve medicijn wordt vaak genoemd als een van de meest voorkomende veroorzakers van DRESS.
- Lamotrigine: Een ander anticonvulsivum dat kan leiden tot het DRESS-syndroom, vooral bij snelle dosisverhogingen.
- Valproïnezuur (Valproaat): Nog een anticonvulsief middel dat in verband wordt gebracht met DRESS.
- Phenytoïne: Een ander anticonvulsief medicijn dat zelden wordt geassocieerd met het syndroom.
- Antidepressiva: Hoewel minder vaak dan anticonvulsiva, kunnen sommige antidepressiva, zoals trazodon, worden geassocieerd met DRESS.
Als DRESS wordt vermoed, is een snelle diagnose en behandeling van cruciaal belang om ernstige complicaties te voorkomen. Het stopzetten van het verdachte medicijn en het raadplegen van een medisch specialist zijn essentieel voor een goede zorg.
Cho, Yung-Tsu, Che-Wen Yang, and Chia-Yu Chu. 2017. “Drug Reaction with Eosinophilia and Systemic Symptoms (DRESS): An Interplay among Drugs, Viruses, and Immune System” International Journal of Molecular Sciences 18, no. 6: 1243. https://doi.org/10.3390/ijms18061243
