De afgelopen jaren hebben we gezien dat het gebied van psychotrope medicijnen zich sterk heeft ontwikkeld, met nieuwe medicijnen die zijn ontworpen om verschillende mentale gezondheidsproblemen te behandelen. Dit artikel brengt de laatste bevindingen uit verschillende studies samen om een goed beeld te geven van de huidige situatie op de markt van psychotrope medicijnen, met aandacht voor hun effectiviteit, veiligheid en hoe vaak ze worden voorgeschreven.
Stijging van mentale stoornissen en de noodzaak voor nieuwe medicijnen
Recent onderzoek laat zien dat er wereldwijd meer mensen lijden aan mentale gezondheidsstoornissen, wat de ontwikkeling en het gebruik van psychotrope medicijnen noodzakelijk maakt. De Wereldgezondheidsorganisatie meldt dat meer dan 360 miljoen mensen wereldwijd te kampen hebben met mentale aandoeningen zoals depressie, angst en bipolaire stoornis, wat de dringende behoefte aan effectieve medicijnen benadrukt (Weng et al., 2023). Om aan deze vraag te voldoen heeft de farmaceutische industrie nieuwe medicijnen ontwikkeld die specifieke neurotransmittersystemen beïnvloeden, waardoor de behandelingsresultaten verbeteren terwijl de bijwerkingen worden verminderd (Kuvarzin et al., 2023).
Ulotaront: voor schizofrenie en neuropsychiatrische aandoeningen
Een van de opmerkelijke nieuwe medicijnen is Ulotaront (SEP-363856), een trace amine-associated receptor 1 (TAAR1) agonist, die een nieuw mechanisme biedt voor de behandeling van schizofrenie en andere neuropsychiatrische aandoeningen (Kuvarzin et al., 2023). Dit medicijn biedt een alternatief voor traditionele antipsychotica die dopamine-receptoren blokkeren en vermijdt de gebruikelijke bijwerkingen van dopamine-antagonisme, waardoor het een veiliger optie kan zijn. Deze innovatie past in een grotere trend in de psychopharmacologie, waarbij de nadruk ligt op het ontwikkelen van medicijnen die zowel effectief als goed te verdragen zijn (Iwamoto et al., 2023).
Impact van de COVID-19 pandemie op het gebruik van psychotrope medicijnen
De COVID-19 pandemie heeft ook een grote invloed gehad op het gebruik van psychotrope medicijnen. Er is een significant toename in het voorschrijven van antidepressiva, anxiolytica en hypnotica tijdens de pandemie, vooral bij kwetsbare groepen zoals adolescenten en mensen met bestaande mentale gezondheidsproblemen (Zandy et al., 2023; Tiger et al., 2023; Hatem et al., 2023). De pandemie heeft de mentale gezondheidsproblemen verergerd, wat heeft geleid tot een grotere vraag naar psychotrope medicijnen, waardoor zorgverleners hun voorschrijfpraktijken hebben moeten aanpassen (Bliddal et al., 2023).
Regionale verschillen in polyfarmacie en potentiële risico’s
Daarnaast zijn er regionale verschillen in het gebruik van psychotrope medicijnen, met sommige landen die meer polyfarmacie zien, vooral onder oudere volwassenen (Wastesson et al., 2023; Bezabhe et al., 2023). Dit kan leiden tot zorgen over mogelijke interacties tussen verschillende medicijnen en de bijbehorende risico’s van ongewenste effecten, vooral bij mensen met complexe gezondheidsproblemen (Cruz et al., 2023). Het gebruik van meerdere psychotrope medicijnen tegelijk kan bijvoorbeeld leiden tot een verhoogd risico op valpartijen en fracturen bij ouderen, wat zorgvuldige monitoring en beheer van medicijngebruik vereist (Alsaleh et al., 2023; Gallagher et al., 2023).
Farmacogenomica en persoonlijke geneeskunde
Naast de introductie van nieuwe medicijnen wordt er ook steeds meer aandacht besteed aan de rol van farmacogenomica in het voorschrijven van psychotrope medicijnen. Recente studies laten zien dat genetische factoren de reactie op psychotrope medicijnen kunnen beïnvloeden, wat kan leiden tot persoonlijk afgestemde behandelingsmethoden (González-Pisano et al., 2023). Variaties in genen die betrokken zijn bij de stofwisseling van medicijnen kunnen de effectiviteit en veiligheid van de behandeling beïnvloeden, wat weer leidt tot verschillen in de behandelingsuitkomsten tussen patiënten (Sjaarda et al., 2023). Dit gaat in de richting van persoonlijke geneeskunde, wat een belangrijke stap vooruit is in de psychiatrie, omdat het toelaat dat behandelingsstrategieën beter op maat kunnen worden gemaakt.
Veiligheidsprofiel van psychotrope medicijnen
Het veiligheidsprofiel van psychotrope medicijnen blijft een belangrijk onderzoeksgebied. Er zijn aanwijzingen dat sommige psychotrope medicijnen kunnen leiden tot metabolische bijwerkingen, zoals gewichtstoename en dyslipidemie, wat de behandeling van patiënten met meerdere aandoeningen kan compliceren (Pinheiro et al., 2023; Bezerra et al., 2023). Het identificeren van genetische locaties die gerelateerd zijn aan gewichtstoename door medicijnen benadrukt de noodzaak voor voortdurend onderzoek om de langetermijngevolgen van het gebruik van psychotrope medicijnen beter te begrijpen (González-Pisano et al., 2023).
Ethische overwegingen bij het voorschrijven van psychotrope medicijnen
De ethische aspecten van het voorschrijven van psychotrope medicijnen worden ook steeds belangrijker. Er zijn zorgen over de invloed van de farmaceutische industrie op de psychiatrische praktijk, wat kan leiden tot overvoorschrijving en de promotie van medicijnen met beperkt bewijs van effectiviteit (Jing et al., 2023). Dit heeft geleid tot oproepen voor meer transparantie in klinisch onderzoek en de noodzaak voor artsen om zorgvuldig de voordelen en risico’s van psychotrope medicijnen te evalueren voordat ze deze voorschrijven (Jing et al., 2023).
Kortom, het gebied van psychotrope medicijnen wordt gekenmerkt door voortdurende vooruitgang in farmacologische behandelingen, die worden beïnvloed door de stijgende prevalentie van mentale gezondheidsstoornissen en de impact van de COVID-19 pandemie. De introductie van nieuwe medicijnen, gecombineerd met een focus op persoonlijke geneeskunde en veiligheid, laat zien dat dit een dynamisch en evoluerend veld is. Echter, de uitdagingen van polyfarmacie, ethische voorschrijfpraktijken en de noodzaak voor voortdurend onderzoek naar de langetermijngevolgen van deze medicijnen blijven belangrijke onderwerpen voor toekomstig onderzoek.
Referenties
Alsaleh, F., Naser, A., Alsairafi, Z., & Ofori‐Asenso, R. (2023). Hospitalisations related to administration errors of psychotropic drugs: a nationwide retrospective study between 1998 and 2019 in australia. Frontiers in Pharmacology, 14. https://doi.org/10.3389/fphar.2023.1149500
Bezabhe, W., Radford, J., Salahudeen, M., Bindoff, I., Ling, T., Gee, P., … & Peterson, G. (2023). Ten-year trends in psychotropic prescribing and polypharmacy in australian general practice patients with and without dementia. Journal of Clinical Medicine, 12(10), 3389. https://doi.org/10.3390/jcm12103389
Bezerra, T., Fabrício, A., Minervino, A., & Santos, R. (2023). Psychoactive drugs and metabolic disorders. Revista Debates Em Psiquiatria, 13, 1-20. https://doi.org/10.25118/2763-9037.2023.v13.439
Bliddal, M., Rasmussen, L., Andersen, J., Jensen, P., Pottegård, A., Munk‐Olsen, T., … & Wesselhoeft, R. (2023). Psychotropic medication use and psychiatric disorders during the covid-19 pandemic among danish children, adolescents, and young adults. Jama Psychiatry, 80(2), 176. https://doi.org/10.1001/jamapsychiatry.2022.4165
Cruz, A., Martins, M., Aguilar, D., Santos, J., Sohn, W., Castilho, L., … & Abreu, M. (2023). High prevalence of potential psychotropic drugs interactions among brazilian dental patients. Oral Diseases, 30(3), 1606-1613. https://doi.org/10.1111/odi.14539
Gallagher, E., Mehmood, M., Lavan, A., Kenny, R., & Briggs, R. (2023). Psychotropic medication use and future unexplained and injurious falls and fracture amongst community-dwelling older people: data from tilda. European Geriatric Medicine, 14(3), 455-463. https://doi.org/10.1007/s41999-023-00786-x
González-Pisano, A., Company-Sancho, M., Abad-Corpa, E., Solé-Agusti, M., Cidoncha-Moreno, M., & González, M. (2023). Relationship between falls and the use of medications and diseases in an otago exercise programme in old people living in the community in spain. Healthcare, 11(7), 998. https://doi.org/10.3390/healthcare11070998
Hatem, G., Ankouni, A., Salhab, S., Kteich, W., & Awada, S. (2023). Generic drugs use during the covid-19 pandemic among lebanese patients using psychotropics: an opportunity for generic drug promotion. Journal of Generic Medicines the Business Journal for the Generic Medicines Sector, 19(2), 92-100. https://doi.org/10.1177/17411343231162561
Iwamoto, K., Nakabayashi, T., Konishi, Y., Saji, M., Yoshimura, R., Kanemoto, K., … & Ozaki, N. (2023). The new guideline for evaluating effects of psychotropic drugs on the performance to drive a motor vehicle in japan: comparison with us fda guideline. Neuropsychopharmacology Reports, 43(2), 172-176. https://doi.org/10.1002/npr2.12339
Jing, P., Su, J., Zheng, C., Mei, X., & Zhang, X. (2023). A retrospective study of psychotropic drug treatments in bipolar disorder at acute and maintenance episodes. Frontiers in Psychiatry, 14. https://doi.org/10.3389/fpsyt.2023.1057780
Kuvarzin, S., Sukhanov, I., Onokhin, K., Zakharov, K., & Gainetdinov, R. (2023). Unlocking the therapeutic potential of ulotaront as a trace amine-associated receptor 1 agonist for neuropsychiatric disorders. Biomedicines, 11(7), 1977. https://doi.org/10.3390/biomedicines11071977
Pinheiro, J., Borçoi, A., Freitas, F., Mendes, S., Archanjo, A., Oliveira, M., … & Silva, A. (2023). Psychotropic drug use and suggestive depression symptoms associated with nr3c1 dna methylation. Journal of Human Growth and Development, 33(1), 139-152. https://doi.org/10.36311/jhgd.v33.14300
Sjaarda, J., Delacrétaz, A., Dubath, C., Laaboub, N., Piras, M., Grosu, C., … & Eap, C. (2023). Identification of four novel loci associated with psychotropic drug-induced weight gain in a swiss psychiatric longitudinal study: a gwas analysis. Molecular Psychiatry, 28(6), 2320-2327. https://doi.org/10.1038/s41380-023-02082-3
Tiger, M., Wesselhoeft, R., Karlsson, P., Handal, M., Bliddal, M., Cesta, C., … & Reutfors, J. (2023). Utilization of antidepressants, anxiolytics, and hypnotics during the covid-19 pandemic in scandinavia. Journal of Affective Disorders, 323, 292-298. https://doi.org/10.1016/j.jad.2022.11.068
Wastesson, J., Fritzell, J., Burström, B., Johnell, K., & Fastbom, J. (2023). Regional variations in excessive polypharmacy and potentially inappropriate drug use among older adults in sweden: trends from 2006 to 2020. Frontiers in Pharmacology, 14. https://doi.org/10.3389/fphar.2023.1030849
Weng, Y., Yang, H., Chen, H., Xu, Y., Gu, X., Zhao, Z., … & Martyniuk, C. (2023). Occurrence and bioaccumulation of psychotropic pharmaceuticals and their metabolites in water and fish in a shallow lake in china: implications for ecological and human health risks. Acs Es&t Water, 3(2), 520-531. https://doi.org/10.1021/acsestwater.2c00553
Zandy, M., Kurdi, S., Samji, H., McKee, G., Gustafson, R., & Smolina, K. (2023). Mental health-related healthcare service utilisation and psychotropic drug dispensation trends in british columbia during covid-19 pandemic: a population-based study. General Psychiatry, 36(1), e100941. https://doi.org/10.1136/gpsych-2022-100941
