Een artikel in BMJ Mental Health bespreekt de resultaten van een meta-analyse over het placebo-effect bij klinische onderzoeken voor angststoornissen, dwangstoornissen en stressstoornissen gedurende verschillende levensfasen. Het doel was om inzicht te krijgen in de grootte en de factoren die het placebo-effect beïnvloeden. De onderzoekers analyseerden gegevens van 135 studies met in totaal 12.583 deelnemers.
De resultaten van de meta-analyse toonden aan dat er een aanzienlijk placebo-effect aanwezig was in de placebogroepen van de onderzoeken. Gemiddeld genomen was het placebo-effect in deze groepen 37% voor respons en 24% voor remissie. Het placebo-effect was groter bij deelnemers met een diagnose van gegeneraliseerde angststoornis en posttraumatische stressstoornis in vergelijking met paniekstoornis, sociale angststoornis en dwangstoornis. Ook bleek dat er geen significante verschillen waren in het placebo-effect tussen verschillende leeftijdsgroepen.
Een placebo is een inactieve behandeling of substantie die geen specifieke werkzame bestanddelen bevat. Het kan bijvoorbeeld een suikerpil, een zoutoplossing of een nepbehandeling zijn. Het belangrijkste kenmerk van een placebo is dat het geen directe farmacologische werking heeft op de medische aandoening waarvoor het wordt gegeven.
Het gebruik van placebo’s in medisch onderzoek heeft verschillende doelen. In klinische studies worden placebo’s vaak gebruikt als controlemiddel om de effectiviteit van een nieuwe behandeling te meten. De effecten van de actieve behandeling worden vergeleken met de effecten van de placebo om vast te stellen of er daadwerkelijk sprake is van een therapeutisch effect.
Het placebo-effect verwijst naar de positieve veranderingen in de gezondheid of symptomen die optreden bij patiënten die een placebo krijgen, zelfs als het geen werkzame behandeling is. Het placebo-effect kan optreden als gevolg van psychologische en contextuele factoren, zoals de verwachtingen van de patiënt, de relatie met de zorgverlener, de omgeving en de manier waarop de behandeling wordt gepresenteerd.
Het placebo-effect kan variëren in omvang en kan zowel subjectieve (zoals pijnvermindering) als objectieve (zoals veranderingen in fysiologische metingen) uitkomsten beïnvloeden. Het is belangrijk om het placebo-effect te begrijpen en in overweging te nemen bij het evalueren van de effectiviteit van behandelingen, omdat het de interpretatie van klinisch onderzoek kan beïnvloeden.
Hoewel placebo’s geen directe medische voordelen bieden, kunnen ze nog steeds een rol spelen in de gezondheidszorg. Bijvoorbeeld, placebogecontroleerde onderzoeken kunnen helpen bij het beoordelen van de werkzaamheid en veiligheid van nieuwe behandelingen. Bovendien kan het placebo-effect worden gebruikt in de klinische praktijk door het maximaliseren van de positieve verwachtingen en het verbeteren van de therapeutische relatie tussen zorgverleners en patiënten.
Deze bevindingen benadrukken het belang van het begrijpen van het placebo-effect bij het beoordelen van de werkzaamheid van farmacologische behandelingen voor angststoornissen, dwangstoornissen en stressstoornissen. Het is essentieel voor clinici en onderzoekers om het placebo-effect nauwkeurig te interpreteren bij het evalueren van de effectiviteit van geneesmiddelen. Het kan helpen bij het verbeteren van klinische onderzoeken en het nemen van beslissingen over medicatiegebruik bij individuele patiënten.
Het artikel concludeert dat het placebo-effect aanzienlijk is bij klinische onderzoeken met selectieve serotonineheropnameremmers (SSRI’s) en serotonine- en noradrenalineheropnameremmers (SNRI’s) voor angststoornissen, dwangstoornissen en stressstoornissen. Het is belangrijk dat clinici en onderzoekers zich bewust zijn van het placebo-effect bij het interpreteren van de voordelen van farmacologische behandelingen in vergelijking met het placebo-effect.
BMJ Mental Health. (2020). Placebo response rates in clinical trials for anxiety, obsessive-compulsive, and trauma-related disorders: An updated meta-analysis. Retrieved from https://mentalhealth.bmj.com/content/26/1/e300630
