Een artikel in Journal of Clinical Psychiatry biedt een overzicht van het optimaliseren van de geestelijke gezondheid van vrouwen door het herkennen en behandelen van stemmingsstoornissen gedurende hun levensloop. Het legt de nadruk op de invloed van de voortplantingsfases op stemmingsstoornissen en comorbide psychiatrische aandoeningen bij vrouwen. Het artikel vat op bewijs gebaseerde benaderingen samen voor het diagnosticeren en behandelen van stemmingsstoornissen bij vrouwen, waarbij de nadruk ligt op een nauwkeurige diagnose en differentiatie tussen verschillende stemmingsstoornissen en veelvoorkomende comorbiditeiten.
De belangrijkste factoren die stemmingsstoornissen bij vrouwen beïnvloeden
Belangrijke factoren die stemmingsstoornissen bij vrouwen beïnvloeden zijn hormonale veranderingen gedurende de voortplantingsfases, zoals die optreden tijdens de menstruatiecyclus, zwangerschap, postpartumperiode, perimenopauze en menopauze. Deze hormonale schommelingen kunnen aanzienlijke invloed hebben op stemmingsklachten. Andere factoren die bijdragen aan stemmingsstoornissen bij vrouwen zijn genetische aanleg, persoonlijke en familiegeschiedenis van psychiatrische aandoeningen, traumatische ervaringen, huiselijk geweld en sociaaleconomische factoren.
Premenstrueel dysfore stoornis (PMDD)
Premenstrueel dysfore stoornis (PMDD) is een aandoening die wordt gekenmerkt door het optreden van ernstige stemmingsklachten tijdens de luteale of premenstruele fase van de menstruatiecyclus bij vrouwen. Symptomen treden meestal op in de week voorafgaand aan het begin van de menstruatie en kunnen onder andere stemmingswisselingen, huilbuien, prikkelbaarheid, neerslachtigheid, angst, concentratieproblemen, gebrek aan energie, slaapproblemen, gevoel van overweldiging en lichamelijke symptomen omvatten. PMDD veroorzaakt aanzienlijke beperkingen in het leven van een vrouw en kan interfereren met haar dagelijkse functioneren.
Diagnostiek en behandeling van PMDD
De diagnose van PMDD is gebaseerd op de aanwezigheid van specifieke symptomen tijdens de luteale fase van de menstruatiecyclus, die aanzienlijke invloed hebben op het functioneren van een vrouw. Het is belangrijk om PMDD te onderscheiden van andere stemmingsstoornissen en comorbiditeiten. Behandelopties voor PMDD omvatten selectieve serotonineheropnameremmers (SSRI’s), hormonale interventies zoals orale anticonceptiva en aanpassingen in levensstijl. De keuze van de behandeling hangt af van de ernst van de symptomen en de individuele voorkeur van de patiënt.
Stemmingsstoornissen geassocieerd met zwangerschap en de postpartumperiode
Stemmingsstoornissen die vaak geassocieerd worden met zwangerschap en de postpartumperiode zijn postpartumblues, postpartumdepressie (PPD) en postpartumpsychose. Postpartumblues zijn kortdurende stemmingsveranderingen die optreden in de eerste paar dagen na de bevalling en meestal vanzelf verdwijnen. PPD is een ernstigere en langdurige vorm van depressie die optreedt binnen het eerste jaar na de bevalling. Postpartumpsychose is een zeldzame maar ernstige aandoening die wordt gekenmerkt door hallucinaties, wanen en verward gedrag. Deze stemmingsstoornissen vereisen een juiste diagnose en behandeling om het welzijn van zowel de moeder als de baby te waarborgen.
Diagnostiek en behandeling van stemmingsstoornissen tijdens zwangerschap en de postpartumperiode
Het diagnosticeren van stemmingsstoornissen tijdens zwangerschap en de postpartumperiode omvat het beoordelen van de aanwezigheid van specifieke symptomen, het overwegen van het tijdstip van symptoomontwikkeling en het uitsluiten van andere medische aandoeningen. Behandelopties voor stemmingsstoornissen in deze populatie omvatten psychotherapie, antidepressiva en sociale ondersteuning. De keuze van de behandeling moet individueel worden afgestemd, rekening houdend met de mogelijke risico’s en voordelen voor zowel de moeder als de baby.
Stemmingsstoornissen geassocieerd met menopauze
Stemmingsstoornissen die vaak geassocieerd worden met de menopauze zijn depressieve stoornissen, angststoornissen en slaapstoornissen. De hormonale veranderingen tijdens de menopauze kunnen bijdragen aan het ontstaan of verergeren van deze stemmingsstoornissen. Symptomen kunnen onder andere een neerslachtige stemming, prikkelbaarheid, angst, slaapproblemen en verminderde energie omvatten. Een juiste diagnose en behandeling van deze stemmingsstoornissen zijn essentieel om de kwaliteit van leven van vrouwen in de menopauze te verbeteren.
Diagnostiek en behandeling van stemmingsstoornissen tijdens de menopauze
Het diagnosticeren van stemmingsstoornissen tijdens de menopauze omvat het beoordelen van de aanwezigheid van specifieke symptomen, het overwegen van het tijdstip van symptoomontwikkeling in relatie tot de menopauze en het uitsluiten van andere medische aandoeningen. Behandelopties voor stemmingsstoornissen tijdens de menopauze omvatten hormoontherapie, antidepressiva, psychotherapie en aanpassingen in levensstijl. De keuze van de behandeling moet gebaseerd zijn op de ernst van de symptomen, de individuele voorkeur van de patiënt en de mogelijke risico’s en voordelen.
Conclusie
Het herkennen en behandelen van stemmingsstoornissen bij vrouwen gedurende hun levensloop is van cruciaal belang voor het optimaliseren van hun geestelijke gezondheid. Het begrijpen van de invloed van voortplantingsfases, hormonale schommelingen en andere bijdragende factoren is essentieel voor een nauwkeurige diagnose en effectieve behandeling. Op bewijs gebaseerde benaderingen, waaronder medicatie, psychotherapie en aanpassingen in levensstijl, kunnen helpen bij het beheersen van stemmingsstoornissen en het verbeteren van het algehele welzijn van vrouwen.
Abel KM, Freeman MP. Optimizing mental health for women: recognizing and treating mood disorders throughout the lifespan. J Clin Psychiatry 2023;84(5):JCP.vtsmdd2136ahc.
