In Current Opinion in Psychiatry is een kritische review verschenen van evidence-based psychosociale interventies voor schizofrenie spectrum stoornissen (SSD).

Uit de recente bevindingen blijkt dat verschillende psychosociale interventies, zoals cognitieve remediatie, metacognitieve training, socialevaardigheidstraining, psycho-educatie, gezinsinterventies, cognitieve gedragstherapie, lichamelijke oefening en leefstijlinterventies, ondersteunde werkgelegenheid en enkele andere interventies, volledig kunnen worden beschouwd als evidence-based behandelingen voor SSD.

De interventies zijn met name nuttig in het kader van vroege interventiediensten. Toekomstig onderzoek zou zich moeten richten op het ontwikkelen van nieuwere interventies, een beter begrip van de barrières en implementatie in de klinische praktijk, en het verkennen van de mogelijkheden die worden geboden door nieuwe technologieën.

Keypoints

1. Schizofrenie Spectrum Stoornissen (SSD) veroorzaken ernstige en invaliderende mentale aandoeningen, met verminderde cognitieve prestaties, slechte functionele resultaten, verminderde kwaliteit van leven, en een verkorte levensverwachting van gemiddeld 14,5 jaar, voornamelijk als gevolg van hart- en vaatziekten en kanker.
2. Farmacologische behandeling met antipsychotica is effectief gebleken bij het verbeteren van psychotische symptomen, het voorkomen van terugvallen en het verlengen van de levensverwachting bij mensen met SSD. Echter, deze behandeling is niet effectief gebleken bij het verbeteren van cognitieve prestaties, sociale vaardigheden, kwaliteit van leven, en het bereiken van real-world resultaten zoals werk en persoonlijke relaties.
3. Psychosociale interventies, zoals cognitieve gedragstherapie, fysieke beweging, ondersteunde werkgelegenheid, en metacognitieve training hebben aangetoond effectief te zijn bij het verbeteren van verschillende uitkomsten bij mensen met SSD, zoals het verminderen van de ernst van positieve symptomen, het verbeteren van psychosociaal functioneren, en het verminderen van de overgang naar volledige psychose.
4. Toekomstig onderzoek moet zich richten op het ontwikkelen van nieuwe, effectievere en geoptimaliseerde interventies, het begrijpen van de barrières en de faciliteiten van de implementatie van evidence-based interventies in de klinische praktijk, en het verkennen van de mogelijkheden die digitale technologieën bieden voor het leveren van deze interventies.

Cognitieve remediatie

Recente systematische reviews en meta-analyses hebben de effectiviteit van cognitieve remediatie bij schizofrenie onderzocht. Uit deze analyses blijkt dat cognitieve remediatie aanzienlijke voordelen biedt voor de algehele cognitieve prestaties en specifieke cognitieve domeinen, wat resulteert in aanzienlijke verbeteringen in psychosociaal functioneren. Bovendien is vastgesteld dat training in sociale cognitie ook significante verbeteringen laat zien in sociale cognitieve domeinen en generalisatie naar de neurocognitieve domeinen van executieve functies. Het is ook vastgesteld dat de aanwezigheid van een actieve en getrainde therapeut, gestructureerde ontwikkeling van nieuwe cognitieve strategieën, implementatie van technieken om cognitieve winsten naar de echte wereld over te brengen, en integratie met gestructureerde psychiatrische revalidatieprogramma’s of andere evidence-based psychosociale interventies de uitkomsten aanzienlijk verbeteren. Over het algemeen blijkt dat cognitieve remediatie een effectieve interventie is voor het verbeteren van cognitieve prestaties en psychosociaal functioneren bij mensen met schizofrenie.

Referentie

Barlati, Stefanoa,b; Nibbio, Gabrielea; Vita, Antonioa,b. Evidence-based psychosocial interventions in schizophrenia: a critical review. Current Opinion in Psychiatry 37(3):p 131-139, May 2024. | DOI: 10.1097/YCO.0000000000000925