In de behandeling van schizofrenie worden vaak antipsychotica voorgeschreven, maar de meeste klinische onderzoeken naar deze medicijnen duren slechts enkele weken, terwijl patiënten ze meestal veel langer moeten gebruiken. In een onderzoek is nu de langetermijneffectiviteit van antipsychotica onderzocht.
Methode
De onderzoekers hebben gezocht in het Cochrane Schizophrenia Group-register tot 6 maart 2022 naar gerandomiseerde, dubbelblinde onderzoeken met een minimale duur van zes maanden, waarbij zowel tweedegeneratie- als achttiende generatie antipsychotica werden onderzocht. Het primaire eindpunt was de verandering in de algemene symptomen van schizofrenie. Secundaire eindpunten waren stopzetting om welke reden dan ook, verandering in positieve, negatieve en depressieve symptomen, kwaliteit van leven, sociaal functioneren, gewichtstoename, gebruik van antiparkinson-medicatie, akathisie, serum prolactinespiegel, QTc-verlenging en sedatie. De betrouwbaarheid van de resultaten werd beoordeeld aan de hand van het CINeMA (Confidence in Network Meta-Analysis) raamwerk. De onderzoekers includeerden 45 onderzoeken met 11.238 deelnemers.
Resultaten
Wat betreft de algemene symptomen van schizofrenie, bleek dat olanzapine gemiddeld effectiever was dan ziprasidon, asenapine, iloperidon, paliperidon, haloperidol, quetiapine, aripiprazole en risperidon. De verschillen tussen olanzapine en lurasidon, amisulpride, perfenazine, clozapine en zotepine waren klein of onzeker. Deze resultaten waren robuust in gevoeligheidsanalyses en in lijn met andere effectiviteitsuitkomsten en stopzetting om welke reden dan ook.
Conclusie
De gegevens suggereren dat olanzapine op de lange termijn effectiever is dan verschillende andere antipsychotica, maar de effectiviteit moet worden afgewogen tegen het bijwerkingenprofiel, met name wat betreft gewichtstoename. Het onderzoek biedt in ieder geval waardevolle inzichten voor ggz-professionals bij de behandeling van schizofreniepatiënten op de lange termijn.
Leucht, S., Schneider-Thoma, J., Burschinski, A., Peter, N., Wang, D., Dong, S., Huhn, M., Nikolakopoulou, A., Salanti, G. and Davis, J.M. (2023), Long-term efficacy of antipsychotic drugs in initially acutely ill adults with schizophrenia: systematic review and network meta-analysis. World Psychiatry, 22: 315-324. https://doi.org/10.1002/wps.21089
