Onderwerp: J03E02

Er gebeurt veel in de wereld van de ggz, zowel in Nederland als ver buiten de grenzen. In deze nieuwe rubriek een overzicht van korte kennisupdates. Met dit keer: Orale wekelijkse risperidon voor schizofrenie, zelf-neuromodulatie apparaat voor PTSS en fase 3 resultaten voor behandeling van schizofrenie, bipolaire I stoornis.

Onderzoek geeft aan dat veel grootschalige studies naar de reproductieve veiligheid van stimulerende medicijnen geen verhoogde risico's laten zien op nadelige uitkomsten zoals aangeboren misvormingen, perinatale sterfte en obstetrische complicaties. Recentere studies hebben echter een mogelijke associatie gesuggereerd tussen het gebruik van methylfenidaat en hartafwijkingen. Het bewijs geeft een complex beeld, waarbij sommige studies geen significante risico's laten zien, terwijl andere mogelijke zorgen aangeven, met name met betrekking tot cardiovasculaire en neonatale uitkomsten. Het gebruik van stimulerende medicatie voor ADHD tijdens de zwangerschap houdt in dat mogelijke risico's en voordelen worden afgewogen, dat niet-farmacologische behandelopties worden overwogen, en dat professionele medische begeleiding wordt gezocht én geboden om goed geïnformeerde beslissingen te kunnen nemen.

Er is veel onderzoek gedaan naar de relatie tussen ernstige depressie en het risico op zelfmoord, met speciale aandacht voor psychologische pijn en hoe dit van invloed is op zelfmoordgedachten. Diverse studies hebben aangetoond dat psychologische pijn sterk verbonden is met een hoger risico op zelfmoordgedachten, vooral bij oudere mensen met ernstige depressie. Deze ontdekkingen onderstrepen het belang van het aanpakken van psychologische pijn bij het voorkomen van zelfmoord bij mensen met ernstige depressie, waarbij gerichte hulp van groot belang is.

Het begrip "borderline" werd geïntroduceerd in de psychiatrische literatuur om een patiëntengroep te identificeren die functioneert op een niveau tussen neurosen en schizofrene stoornissen. De borderline persoonlijkheidsstoornis (BPS) werd geïntroduceerd in de DSM-III op basis van onderzoek door Spitzer et al, en sindsdien is er veel onderzoek gedaan naar BPS, met de nadruk op diagnose, etiologie, epidemiologie, beloop en prognose, cognitie en de effectiviteit van farmacotherapieën en psychotherapieën. In een zeer uitgebreide review in World Psychiatry wordt een uitgebreid overzicht gegeven van de diagnose en klinische karakterisering van BPS, risicofactoren, neurobiologie, sociale cognitie en neurocognitie.

Het schadelijke gebruik van alcohol is wereldwijd een oorzaak van meer dan 200 ziekten en verwondingen. Jaarlijks is er wereldwijd sprake van 3 miljoen sterfgevallen uit schadelijk alcoholgebruik, wat overeenkomt met 5,3% van alle sterfgevallen. Ongeveer 5,1% van de mondiale ziektelast is toe te schrijven aan alcohol, gemeten in disability-adjusted life years (DALYs). Naast gezondheidsgevolgen brengt schadelijk alcoholgebruik aanzienlijke sociale en economische verliezen met zich mee voor individuen en de samenleving als geheel. Hoe staat het met het alcoholgebruik in Nederland?