Over het algemeen lijkt neurofeedback geen betekenisvolle voordelen te bieden voor individuen met ADHD, zowel klinisch als neuropsychologisch, op groepsniveau. Dat blijkt uit de resultaten van een meta-analyse van gerandomiseerde klinische studies (RCT’s) om de effectiviteit van neurofeedback bij ADHD te beoordelen, zowel wat betreft vermindering van kernsymptomen als verbetering van neuropsychologische uitkomsten.
Onderzoeksmethoden
Voor deze studie werden databases zoals PubMed, Ovid, en Web of Science doorzocht tot 25 juli 2023. Er werden geen taalbeperkingen toegepast. Inclusiecriteria waren parallel-arm RCT’s die neurofeedback onderzochten bij deelnemers van elke leeftijd met een klinische diagnose van ADHD of hyperkinetisch syndroom.
Gegevensverzameling en Analyse
De gegevens werden samengevoegd in random effects meta-analyses, waarbij gestandaardiseerde gemiddelde verschillen (SMD’s) met de Hedges g-correctie werden gebruikt voor alle relevante uitkomsten. De belangrijkste uitkomstmaat was de ernst van de totale ADHD-symptomen, beoordeeld bij de eerste post-interventie tijdstip door individuen die waarschijnlijk of zeker niet op de hoogte waren van de behandelingstoewijzing. Secundaire uitkomsten omvatten symptomen van onoplettendheid en/of hyperactiviteit-impulsiviteit en neuropsychologische uitkomsten na de interventie en op langere termijn.
Resultaten
In totaal werden 38 RCT’s met 2472 deelnemers (leeftijd 5 tot 40 jaar) opgenomen. Rapporten van waarschijnlijk geblindeerde beoordelingen toonden geen significante verbetering van de totale ADHD-symptomen met neurofeedback (k = 20; n = 1214; SMD, 0,04; 95% BI, −0,10 tot 0,18). Een kleine significante verbetering werd waargenomen bij analyses die beperkt waren tot RCT’s met gevestigde standaardprotocollen (k = 9; n = 681; SMD, 0,21; 95% BI, 0,02 tot 0,40). Van de vijf geanalyseerde neuropsychologische uitkomsten werd alleen voor verwerkingssnelheid een significante maar kleine verbetering waargenomen (k = 15; n = 909; SMD, 0,35; 95% BI, 0,01 tot 0,69). De heterogeniteit was over het algemeen laag tot matig.
Conclusies en Relevantie
Over het algemeen lijkt neurofeedback geen betekenisvolle voordelen te bieden voor individuen met ADHD, zowel klinisch als neuropsychologisch, op groepsniveau. Toekomstige studies zouden zich kunnen richten op het identificeren van ADHD-patiënten die mogelijk baat hebben bij neurofeedback door gebruik te maken van standaard neurofeedbackprotocollen, het meten van verwerkingssnelheid, en het gebruik van vooruitgang in precisiegeneeskunde, inclusief neuroimaging-technologie.
Referentie
Westwood SJ, Aggensteiner P, Kaiser A, et al. Neurofeedback for Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder: A Systematic Review and Meta-Analysis. JAMA Psychiatry. Published online December 11, 2024. doi:10.1001/jamapsychiatry.2024.3702