LGBTQ-positieve psychotherapie is een belangrijke benadering die zich richt op de geestelijke gezondheidsbehoeften van seksuele en gender minderheden (SGM). Onderzoek toont aan dat deze groepen vaak te maken hebben met hogere niveaus van depressie, angst en andere psychische problemen in vergelijking met heteroseksuele en cisgender individuen (Burger & Pachankis, 2024). De positieve psychotherapie is ontworpen om de negatieve effecten van stigma en minderheidsstress te verminderen, die bijdragen aan deze geestelijke gezondheidsproblemen.
Tekst en uitleg
Cisgender: Een cisgender is iemand van wie de genderidentiteit overeenkomt met het geboortegeslacht. De term wordt doorgaans gebruikt als de tegenhanger van transgender en transseksueel, waarbij het geboortegeslacht en de genderidentiteit niet overeenkomen.
Mentale gezondheid van LGBTQ-individuen
LGBTQ-individuen, vooral jongeren, ervaren hogere percentages geestelijke gezondheidsproblemen in vergelijking met hun heteroseksuele leeftijdsgenoten, grotendeels door minderheidsstressoren zoals discriminatie, stigma en sociale isolatie. Dit fenomeen is goed gedocumenteerd in de literatuur, die de noodzaak benadrukt van op maat gemaakte geestelijke gezondheidszorg die rekening houdt met deze unieke uitdagingen.
Onderzoek wijst uit dat LGBTQ+-jongeren een aanzienlijk verhoogd risico lopen op geestelijke gezondheidsproblemen, waaronder depressie en suïcidale gedachten, voornamelijk door ervaringen van discriminatie en sociale afwijzing (McDermott et al., 2021; Sutter & Perrin, 2016; Berger et al., 2022). Zo vonden Edkins et al. dat ondersteunende omgevingen, zoals scholen met anti-discriminatiebeleid, positieve geestelijke gezondheidsresultaten kunnen bevorderen onder LGBTQ+-individuen door de effecten van pesten en discriminatie te verminderen (Edkins et al., 2018). Bovendien is de rol van gezinsondersteuning cruciaal; studies tonen aan dat ouderlijke acceptatie een significante buffer kan vormen tegen negatieve geestelijke gezondheidsuitkomsten voor LGBTQ+-jongeren (DelFerro, 2024; Puckett et al., 2015). Dit sluit aan bij het Minderheidsstressmodel, dat stelt dat de geestelijke gezondheidsverschillen tussen LGBTQ+-individuen en hun cisgender heteroseksuele tegenhangers grotendeels te wijten zijn aan ervaringen van marginalisatie en discriminatie (Price-Feeney et al., 2020; Williams et al., 2022).
COVID
De COVID-19-pandemie heeft deze geestelijke gezondheidsuitdagingen verergerd, aangezien veel LGBTQ+-personen te maken kregen met toenemende isolatie en verlies van ondersteunende netwerken (DeChants et al., 2023; Firk, 2023; Kneale & Bécares, 2021). Onderzoek door Gato et al. benadrukt de psychosociale effecten van de pandemie op LGBTQ+-jongvolwassenen, wat aantoont dat de crisis bestaande geestelijke gezondheidsverschillen heeft verergerd (Gato et al., 2021). Daarnaast heeft de pandemie geleid tot een grotere afhankelijkheid van digitale geestelijke gezondheidsdiensten, die effectief zijn gebleken in het bereiken van LGBTQ+-jongeren in tijden waarin traditionele persoonlijke diensten niet beschikbaar waren (Roulston et al., 2022; Nowaskie & Roesler, 2022). Toegang tot deze diensten blijft echter een belangrijke barrière, vooral in gebieden met beperkte LGBTQ+-specifieke geestelijke gezondheidsbronnen (Choi et al., 2023; Zhang et al., 2018).
Ondersteunend netwerk
Ondersteuning van leeftijdsgenoten en gemeenschapsverbindingen spelen ook een cruciale rol in de geestelijke gezondheid van LGBTQ+-individuen. Studies suggereren dat LGBTQ+-jongeren die deelnemen aan ondersteunende netwerken van leeftijdsgenoten lagere niveaus van mentale stress ervaren en een groter gevoel van erbij horen (Town et al., 2021; Worrell et al., 2022). Dit onderstreept het belang van het creëren van bevestigende omgevingen in scholen en gemeenschappen, die kunnen dienen als beschermende factoren tegen geestelijke gezondheidsproblemen (Price, 2024; Moore et al., 2021).
Samenvattend wordt de geestelijke gezondheid van LGBTQ+-individuen behoorlijk beïnvloed door een combinatie van maatschappelijke, familiale en gemeenschapsfactoren.
Geschiedenis van LGBTQ-positieve Psychotherapie
Historisch gezien werden homoseksualiteit en niet-conformistische genderidentiteiten vaak als ziekten beschouwd. Tot 1973 werd homoseksualiteit zelfs als een “seksuele afwijking” vermeld in de Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM) (Burger & Pachankis, 2024). Dit leidde tot schadelijke behandelingen, zoals conversietherapieën, die gericht waren op het “genezen” van homoseksualiteit. Pas met de opkomst van de LGBTQ-rechtenbeweging begon de geestelijke gezondheidszorg te verschuiven naar een meer affirmatieve benadering, waarbij de focus lag op het ondersteunen van SGM-individuen in plaats van hen te pathologiseren (Burger & Pachankis, 2024).
Minderheidsstress en Psychotherapie
Minderheidsstress theorie is een belangrijk concept binnen de LGBTQ-positieve psychotherapie. Deze theorie stelt dat de unieke stressoren die SGM-individuen ervaren, zoals sociale afwijzing en discriminatie, bijdragen aan hun geestelijke gezondheidsproblemen (Pachankis, 2014). De therapie richt zich op het aanpakken van deze stressoren door middel van technieken die zijn aangepast aan de specifieke behoeften van SGM-individuen (Burger & Pachankis, 2024).
Effectiviteit van LGBTQ-positieve Psychotherapie
Cognitieve gedragstherapie (CGT) is een van de meest gebruikte vormen van LGBTQ-positieve psychotherapie. Onderzoek heeft aangetoond dat CGT effectief is in het verminderen van symptomen van depressie en angst bij SGM-individuen (Pachankis et al., 2022). Een voorbeeld van een succesvolle interventie is het SAAHAS-programma in India, dat gebruikmaakt van een queer-affirmatieve CGT-structuur en positieve resultaten heeft laten zien bij LGBTQIA+-individuen (Wandrekar & Nigudkar, 2020).
Training van Zorgverleners
Het is cruciaal dat geestelijke gezondheidsverleners goed getraind zijn in LGBTQ-affirmatieve praktijken. Studies hebben aangetoond dat training de zelfeffectiviteit en culturele competentie van therapeuten aanzienlijk kan verbeteren (Bettergarcia et al., 2021). Dit is belangrijk omdat goed opgeleide therapeuten beter in staat zijn om de unieke ervaringen van SGM-individuen te begrijpen en hen effectief te ondersteunen (Pachankis et al., 2021).
Toekomstige Richtingen
De toekomst van LGBTQ-positieve psychotherapie omvat verder onderzoek naar de mechanismen die ten grondslag liggen aan de effectiviteit van deze behandelingen. Er is behoefte aan meer studies die zich richten op hoe verschillende subpopulaties, zoals raciale minderheden binnen de LGBTQ-gemeenschap, kunnen profiteren van aangepaste therapieën (Keefe et al., 2023,). Daarnaast is het belangrijk om de implementatie van LGBTQ-positieve psychotherapie in verschillende zorginstellingen te bevorderen, zodat deze behandelingen toegankelijker worden voor degenen die ze nodig hebben (Pachankis et al., 2021).
Conclusie
LGBTQ-positieve psychotherapie biedt een waardevolle benadering voor het verbeteren van de geestelijke gezondheid van SGM-individuen. Door de nadruk te leggen op affirmatie en het aanpakken van de unieke stressoren die deze groep ervaart, kan deze therapie bijdragen aan een betere kwaliteit van leven voor SGM-individuen. Verdere investeringen in onderzoek en implementatie zijn cruciaal om ervoor te zorgen dat deze behandelingen breed beschikbaar en effectief zijn voor alle SGM-cliënten die professionele ondersteuning zoeken (Pachankis et al., 2024).
Referenties
Bettergarcia, J. (2024). Training in LGBTQ-affirmative cognitive behavioral therapy: A randomized controlled trial across LGBTQ community centers. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 90(7), 582–599.
Burger, J., & Pachankis, J. E. (2024). State of the science: LGBTQ-affirmative psychotherapy. Behavior Therapy, 55(6), 1318–1334.
Keefe, J. R., et al. (2023). Moderators of LGBQ-affirmative cognitive behavioral therapy: ESTEEM is especially effective among Black and Latino sexual minority men. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 91(3), 150–164.
Pachankis, J. E. (2014). Uncovering clinical principles and techniques to address minority stress, mental health, and related health risks among gay and bisexual men. Clinical Psychology, 21(4), 313–330.
Wandrekar, J., & Nigudkar, A. (2020). The SAAHAS program: A queer-affirmative cognitive behavioral therapy framework in India. Journal of LGBTQ Health, 7(2), 123–135.
Berger, M., Taba, M., Marino, J., Lim, M., & Skinner, S. (2022). Social media use and health and well-being of lesbian, gay, bisexual, transgender, and queer youth: systematic review. Journal of Medical Internet Research, 24(9), e38449. https://doi.org/10.2196/38449
Choi, K., Wisk, L., & Zima, B. (2023). Availability of lgbtq mental health services for us youth, 2014 to 2020. Jama Pediatrics, 177(8), 865. https://doi.org/10.1001/jamapediatrics.2023.1473
DeChants, J., Price-Feeney, M., Nath, R., & Davis, C. (2023). Losing a close friend or family member due to covid-19 and mental health among lgbtq youth. International Journal of Environmental Research and Public Health, 20(12), 6129. https://doi.org/10.3390/ijerph20126129
DelFerro, J. (2024). The role of family support in moderating mental health outcomes for lgbtq+ youth in primary care. Jama Pediatrics. https://doi.org/10.1001/jamapediatrics.2024.1956
Edkins, T., Peter, T., Taylor, C., Cormier, F., & Ristock, J. (2018). does it get better?: childhood bullying and the positive mental health of lgbt canadians in adulthood. Journal of Social Sciences, 14(1), 70-80. https://doi.org/10.3844/jssp.2018.70.80
Firk, C. (2023). The impact of social connectedness on mental health in lgbtq + identifying individuals during the covid-19 pandemic in germany. BMC Psychology, 11(1). https://doi.org/10.1186/s40359-023-01265-5
Gato, J., Barrientos, J., Tasker, F., Miscioscia, M., Cerqueira-Santos, E., Malmquist, A., … & Wurm, M. (2021). Psychosocial effects of the covid-19 pandemic and mental health among lgbtq+ young adults: a cross-cultural comparison across six nations. Journal of Homosexuality, 68(4), 612-630. https://doi.org/10.1080/00918369.2020.1868186
Kneale, D. and Bécares, L. (2021). Discrimination as a predictor of poor mental health among lgbtq+ people during the covid-19 pandemic: cross-sectional analysis of the online queerantine study. BMJ Open, 11(6), e049405. https://doi.org/10.1136/bmjopen-2021-049405
McDermott, E., Eastham, R., Hughes, E., Pattinson, E., Johnson, K., Davis, S., … & Jenzen, O. (2021). Explaining effective mental health support for lgbtq+ youth: a meta-narrative review. SSM – Mental Health, 1, 100004. https://doi.org/10.1016/j.ssmmh.2021.100004
Moore, K., Camacho, D., & Spencer-Suarez, K. (2021). A mixed-methods study of social identities in mental health care among lgbtq young adults of color.. American Journal of Orthopsychiatry, 91(6), 724-737. https://doi.org/10.1037/ort0000570
Nowaskie, D. and Roesler, A. (2022). The impact of covid-19 on the lgbtq+ community: comparisons between cisgender, heterosexual people, cisgender sexual minority people, and gender minority people. Psychiatry Research, 309, 114391. https://doi.org/10.1016/j.psychres.2022.114391
Price, M. (2024). Middle and high school lgbtq students report what makes school lgbtq‐affirming across race/ethnicity and gender identity, a topic modeling method. Journal of School Health, 94(7), 601-609. https://doi.org/10.1111/josh.13460
Price-Feeney, M., Green, A., & Dorison, S. (2020). Understanding the mental health of transgender and nonbinary youth. Journal of Adolescent Health, 66(6), 684-690. https://doi.org/10.1016/j.jadohealth.2019.11.314
Puckett, J., Woodward, E., Mereish, E., & Pantalone, D. (2015). Parental rejection following sexual orientation disclosure: impact on internalized homophobia, social support, and mental health. LGBT Health, 2(3), 265-269. https://doi.org/10.1089/lgbt.2013.0024
Roulston, C., McKetta, S., Price, M., Fox, K., & Schleider, J. (2022). Structural correlates of mental health support access among sexual minority youth of color during covid-19. Journal of Clinical Child & Adolescent Psychology, 52(5), 649-658. https://doi.org/10.1080/15374416.2022.2034633
Sutter, M. and Perrin, P. (2016). Discrimination, mental health, and suicidal ideation among lgbtq people of color.. Journal of Counseling Psychology, 63(1), 98-105. https://doi.org/10.1037/cou0000126
Town, R., Hayes, D., Fonagy, P., & Stapley, E. (2021). A qualitative investigation of lgbtq+ young people’s experiences and perceptions of self-managing their mental health. European Child & Adolescent Psychiatry, 31(9), 1441-1454. https://doi.org/10.1007/s00787-021-01783-w
Williams, N., Winer, B., Aparicio, E., Bynum, M., Boekeloo, B., & Fish, J. (2022). Professional expectations of provider lgbtq competence: where we are and where we need to go. Journal of Gay & Lesbian Mental Health, 28(2), 286-311. https://doi.org/10.1080/19359705.2022.2146825
Worrell, S., Waling, A., Anderson, J., Lyons, A., Pepping, C., & Bourne, A. (2022). The nature and impact of informal mental health support in an lgbtq context: exploring peer roles and their challenges. Sexuality Research and Social Policy, 19(4), 1586-1597. https://doi.org/10.1007/s13178-021-00681-9
Zhang, L., Finan, L., Bersamin, M., & Fisher, D. (2018). Sexual orientation–based depression and suicidality health disparities: the protective role of school‐based health centers. Journal of Research on Adolescence, 30(S1), 134-142. https://doi.org/10.1111/jora.12454
