Freud’s onderzoek naar “Kleine Hans” is een belangrijke bijdrage aan de psychoanalyse, met name voor het begrip van het Oedipuscomplex en kinderfobieën. Ondanks dat Freud geen formele therapie met Kleine Hans heeft gevoerd, brachten zijn observaties en interpretaties waardevolle inzichten in de ontwikkeling van kinderangsten en -angsten.
Oedipuscomplex
Freud’s analyse van Kleine Hans’s fobie voor paarden leidde tot de formulering van het Oedipuscomplex, waarbij de invloed van onbewuste verlangens en fantasieën op de ontwikkeling van kinderen werd aangetoond (Wakefield, 2017). Freud’s interpretatie van Kleine Hans’s “fantasie van de twee giraffen” was cruciaal voor zijn oedipale analyse en suggereerde vage verlangens naar seksuele omgang met zijn moeder (Wakefield, 2007). Bovendien is het onderzoek van Freud naar Kleine Hans later door andere psychoanalytici opnieuw onder de aandacht gebracht, waarbij de blijvende betekenis ervan in de psychoanalyse werd benadrukt (Sealey, 2010).
Hedendaagse perspectieven
De casestudie van Kleine Hans is ook onderwerp geweest van hedendaagse perspectieven, waarbij wetenschappers de zaak vanuit verschillende invalshoeken opnieuw hebben onderzocht. Sommigen hebben de implicaties van de zaak voor het begrip van mannelijkheid en de ontwikkeling van jongens onderzocht (Corbett, 2009). Anderen zijn ingegaan op de complexe interactie tussen theorie en klinische gegevens, waarbij de historische interpretaties van Freud’s werk en de invloed ervan op psychoanalytische paradigma’s werden benadrukt (Midgley, 2006). Bovendien is de zaak van Kleine Hans gebruikt om het concept van therapeutische betrokkenheid in kindertherapie te illustreren, waarbij de rol van interpretatie, educatie en geruststelling bij het oplossen van de innerlijke conflicten en angsten van kinderen werd benadrukt (Barish, 2004).
Kritiek
De zaak van Kleine Hans is overigens niet zonder kritiek gebleven. Sommige wetenschappers hebben kritiek geuit op basis van Freud’s casestudie, waarbij de beperkingen en uitdagingen van psychoanalytisch bewijs voor het begrip van kinderfobieën en angsten werden benadrukt (Wolpe & Rachman, 1963). Bovendien is de casestudy opnieuw onderzocht in de context van hedendaagse psychodynamische psychologie, waarbij de noodzaak werd benadrukt om voorbij het essentialisme te gaan en de implicaties voor theorie en onderzoek bij het begrijpen van de psychologie van mannen te overwegen (Blazina & Bartone, 2016).
Tegenwoordige tijd
Tegenwoordig bekijken psychologen Freud’s psychodynamische theorieën dus met een meer kritische benadering. Hoewel zijn werk belangrijk was voor de ontwikkeling van de psychologie, zijn er enkele kritiekpunten en evoluties in het vakgebied die invloed hebben gehad op de acceptatie van zijn theorieën.
- Empirisch bewijs: Hedendaagse psychologen hechten veel waarde aan empirisch bewijs en wetenschappelijke methoden. Freud’s theorieën zijn vaak gebaseerd op klinische observaties en casestudies, wat sommige psychologen tot de conclusie brengt dat ze niet altijd voldoende empirische ondersteuning hebben.
- Culturele en genderkritiek: Freud’s theorieën zijn bekritiseerd vanwege hun beperkte toepasbaarheid op diverse culturen en genderidentiteiten. Hedendaagse psychologen benadrukken het belang van culturele en genderdiversiteit, wat vraagtekens plaatst bij de universele geldigheid van Freud’s theorieën.
- Focus op bewustzijn en cognitie: Moderne psychologie legt meer nadruk op bewuste processen, cognitieve psychologie en neurowetenschappen, wat sommige aspecten van Freud’s theorieën in een ander daglicht plaatst.
Desondanks erkennen hedendaagse psychologen ook de historische en theoretische invloed van Freud’s werk op de psychologie. Elementen zoals het belang van onbewuste processen en de invloed van vroege ervaringen op de ontwikkeling van persoonlijkheid blijven relevant, zij het vaak in een herziene vorm. Hedendaagse psychologen gebruiken vaak een geïntegreerde benadering waarin elementen van de psychodynamische theorieën worden gecombineerd met inzichten uit andere psychologische stromingen.
Referenties
Barish, K. (2004). What is therapeutic in child therapy? i. therapeutic engagement.. Psychoanalytic Psychology, 21(3), 385-401. https://doi.org/10.1037/0736-9735.21.3.385
Blazina, C. and Bartone, A. (2016). Moving beyond essentialism in the contemporary psychodynamic psychology of men: implications for theory and research.., 105-122. https://doi.org/10.1037/14594-005
Corbett, K. (2009). Little hans: masculinity foretold. The Psychoanalytic Quarterly, 78(3), 733-764. https://doi.org/10.1002/j.2167-4086.2009.tb00411.x
Midgley, N. (2006). Re-reading “little hans”: freud’s case study and the question of competing paradigms in psychoanalysis. Journal of the American Psychoanalytic Association, 54(2), 537-559. https://doi.org/10.1177/00030651060540021601
Sealey, A. (2010). The strange case of the freudian case history: the role of long case histories in the development of psychoanalysis. History of the Human Sciences, 24(1), 36-50. https://doi.org/10.1177/0952695110383460
Wakefield, J. (2007). Attachment and sibling rivalry in little hans: the fantasy of the two giraffes revisited. Journal of the American Psychoanalytic Association, 55(3), 821-848. https://doi.org/10.1177/00030651070550032001
Wakefield, J. (2017). Concept representation in the child: what did little hans mean by “widdler”?. Psychoanalytic Psychology, 34(3), 352-360. https://doi.org/10.1037/pap0000098
Wolpe, J. and Rachman, S. (1963). Psychoanalytic evidence: a critique based on freud’s case of little hans., 198-220. https://doi.org/10.1016/b978-1-4832-3162-4.50011-3
