Eetstoornissen (ED’s) zijn ernstige aandoeningen die aanzienlijke gevolgen hebben voor de fysieke gezondheid en psychosociale functioneren van individuen. De prevalentie van eetstoornissen is hoog, vooral onder vrouwen, en anorexia nervosa (AN) heeft een levenslange prevalentie van 1,4% bij vrouwen en 0,2% bij mannen (Escobedo-Aedo et al., 2025). De behandeling van eetstoornissen is vaak uitdagend, met beperkte effectieve therapeutische interventies. Recent onderzoek heeft de mogelijkheid van ketamine als een adjunctieve behandeling voor eetstoornissen, met name AN, onderzocht. In dit artikel bespreken we een recente studie die de effectiviteit van Ketamine Adjuvant Treatment (KAT) in een casusreeks van patiënten met eetstoornissen evalueert, maar kijken we ook naar wat we al weten uit eerder onderzoek.
Leerdoelen
- Je begrijpt de potentiële rol van ketamine als adjunctieve behandeling voor eetstoornissen.
- Je kunt de belangrijkste bevindingen van de studie van Escobedo-Aedo et al. samenvatten en toepassen in de klinische praktijk.
- Je bent in staat om de noodzaak van multidisciplinaire benaderingen in de behandeling van eetstoornissen te onderkennen
Belangrijkste bevindingen uit recente studies
Ketamine en neuroplasticiteit: Onderzoek toont aan dat ketamine de neuroplasticiteit kan bevorderen door de afgifte van glutamaat te verhogen, wat kan bijdragen aan de behandeling van eetstoornissen (Zhang et al., 2021; Deyama & Duman, 2020).
Effect op eetgedrag: Studies hebben aangetoond dat ketamine kan helpen bij het verminderen van rigide eetgedrag en obsessieve gedachten over voedsel, wat vaak voorkomt bij patiënten met AN (Calabrese et al., 2022; Ragnhildstveit et al., 2022).
Psychopathologie van eetstoornissen: Ketamine heeft aangetoond dat het de symptomen van obsessieve-compulsieve stoornis (OCD) kan verlichten, wat parallellen vertoont met de psychopathologie van eetstoornissen (Bandeira et al., 2022; Giles et al., 2022).
Klinische effectiviteit: Een recente meta-analyse heeft de effectiviteit van ketamine in de behandeling van therapieresistente depressie bevestigd, wat suggereert dat het ook nuttig kan zijn voor patiënten met comorbide eetstoornissen (Mcintyre et al., 2021; Fountoulakis et al., 2025).
Dissociatieve effecten: De dissociatieve effecten van ketamine kunnen bijdragen aan een verbeterd lichaamsbeeld en een vermindering van angst, wat cruciaal is voor de behandeling van eetstoornissen (Bottemanne et al., 2023).
Zink en eetstoornissen: Er is bewijs dat zinkdeficiëntie een rol speelt in de neurotoxiciteit bij eetstoornissen, en dat ketamine kan helpen om de glutamatergische functie te herstellen (Hermens et al., 2020; Mitchell et al., 2023).
Behandeling van comorbiditeit: Ketamine kan ook effectief zijn bij het behandelen van comorbide aandoeningen zoals angst en depressie, die vaak samen voorkomen met eetstoornissen (Whittaker et al., 2021; Himmerich et al., 2024).
Langdurige effecten: Onderzoek suggereert dat de effecten van ketamine op eetstoornissen mogelijk langdurig zijn, met blijvende verbeteringen in eetgedrag en gewicht na behandeling (Schwartz et al., 2021; Ragnhildstveit et al., 2021).
Psychedelische therapieën: Er is groeiende belangstelling voor psychedelische therapieën, waaronder ketamine, als potentiële behandelingen voor eetstoornissen, gezien hun vermogen om rigide denkpatronen te doorbreken (Calder et al., 2023; Kirchberg et al., 2024).
Multidisciplinaire benadering: De effectiviteit van ketamine als behandeling voor eetstoornissen wordt versterkt wanneer het wordt gecombineerd met een multidisciplinaire aanpak, inclusief psychotherapie en voedingsondersteuning (Treasure et al., 2015; Marcolini et al., 2024).
Huidige studie
De studie van Escobedo-Aedo et al. (2025) onderzoekt de effectiviteit van ketamine als adjunctieve behandeling voor patiënten met eetstoornissen, specifiek Anorexia Nervosa. De auteurs benadrukken de noodzaak voor nieuwe therapeutische benaderingen, gezien de beperkte effectiviteit van bestaande behandelingen.
Methoden
De studie omvatte een retrospectieve analyse van acht vrouwelijke patiënten met een diagnose van AN-spectrum, die tussen juni 2021 en juli 2023 KAT ontvingen in een psychiatrische eenheid. De patiënten waren tussen de 16 en 44 jaar oud en hadden niet gereageerd op standaardbehandelingen. KAT bestond uit intraveneuze toediening van ketamine, met een gemiddelde dosering van 0,5 mg/kg, en werd één of twee keer per week toegediend (Escobedo-Aedo et al., 2025, p. 3).
Resultaten
De resultaten toonden een significante verbetering in de Body Mass Index (BMI) van de patiënten, met een gemiddelde toename van 0,71 (p=0,002). Zes van de acht patiënten vertoonden een statistisch significante verbetering in hun BMI na KAT, onafhankelijk van hun stemming of suïcidaliteit (Escobedo-Aedo et al., 2025, p. 6). De auteurs merkten ook op dat de verbetering in gewicht vaak begon na de vierde of vijfde KAT-sessie.
Discussie
De auteurs concluderen dat KAT een veelbelovende adjunctieve behandeling kan zijn voor patiënten met restrictieve eetstoornissen, vooral voor degenen die niet hebben gereageerd op eerdere behandelingen. Ze wijzen op de noodzaak voor verder onderzoek om de mechanismen achter de effectiviteit van ketamine te begrijpen en om de behandeling te optimaliseren (Escobedo-Aedo et al., 2025, p. 9).
Peer-review van de studie
De studie van Escobedo-Aedo et al. biedt waardevolle inzichten in de toepassing van ketamine bij eetstoornissen. De methodologie is goed onderbouwd, hoewel de kleine steekproefgrootte de generaliseerbaarheid van de resultaten kan beperken. De auteurs zouden kunnen profiteren van een meer gestructureerde aanpak in toekomstige studies, inclusief gestandaardiseerde meetinstrumenten om de effectiviteit van KAT te evalueren. Desondanks biedt de studie een belangrijke bijdrage aan de literatuur over eetstoornissen en de rol van ketamine in de behandeling.
Referenties
Bandeira, I. D., Lins-Silva, D. H., Cavenaghi, V. B., Dorea-Bandeira, I., Faria-Guimarães, D., & Barouh, J. L. (2022). Ketamine in the treatment of obsessive-compulsive disorder: A systematic review. Harvard Review of Psychiatry, 30, 135-145. 6
Blanchet, C., Guillaume, S., Bat-Pitault, F., Carles, M. E., Clarke, J., Dodin, V., et al. (2019). Medication in anorexia nervosa: A multidisciplinary overview of meta-analyses and systematic reviews. Journal of Clinical Medicine, MDPL. 9
Bottemanne, H., Berkovitch, L., Gauld, C., Balcerac, A., Schmidt, L., & Mouchabac, S. (2023). Storm on predictive brain: A neurocomputational account of ketamine antidepressant effect. Neuroscience & Biobehavioral Reviews, 154, 105410. 6
Calabrese, L., Scolnick, B., Zupec-Kania, B., Beckwith, C., Costello, K., & Frank, G. K. W. (2022). Ketogenic diet and ketamine infusion treatment to target chronic persistent eating disorder psychopathology in anorexia nervosa: A pilot study. Eating and Weight Disorders, 27, 3751-3757. 6
Dalton, B., Bartholdy, S., Robinson, L., Solmi, M., Ibrahim, M. A. A., Breen, G., et al. (2018). A meta-analysis of cytokine concentrations in eating disorders. Journal of Psychiatric Research, 103, 252-264. 9
Deyama, S., & Duman, R. S. (2020). Neurotrophic mechanisms underlying the rapid and sustained antidepressant actions of ketamine. Pharmacology Biochemistry and Behavior, 202, 173-180. 6
Escobedo-Aedo, P. J., Serrand, C., Kabani, S., & Estric, C. (2025). Ketamine as adjuvant treatment in eating disorders: An exploratory study of a case series and retrospective analysis. Journal of Eating Disorders, 13, 48. https://doi.org/10.1186/s40337-025-01232-y 1
Fountoulakis, K. N., Saitis, A., & Schatzberg, A. F. (2025). Esketamine treatment for depression in adults: A PRISMA systematic review and meta-analysis. American Journal of Psychiatry, 182(3), 259-275. 9
Galmiche, M., Déchelotte, P., Lambert, G., & Tavolacci, M. P. (2019). Prevalence of eating disorders over the 2000–2018 period: A systematic literature review. American Journal of Clinical Nutrition, 109, 1402-1413. 9
Giles, S., Hughes, E. K., Fuller-Tyszkiewicz, M., Treasure, J., & Fernandez-Aranda, F. (2022). Bridging of childhood obsessive-compulsive personality disorder traits and adult eating disorder symptoms: A network analysis approach. European Eating Disorders Review, 30, 110-123. 6
Himmerich, H., Keeler, J. L., Tchanturia, K., & Treasure, J. (2024). Treatment escalation for people with anorexia nervosa: Setting, therapies, and nutritional interventions. Current Opinion in Psychiatry, 37(6), 404-416. 9
Kirchberg, M. C., Pinson, C., & Frank, G. K. W. (2024). Pharmacotherapeutic strategies for the treatment of anorexia nervosa: Novel targets to break a vicious cycle. Expert Opinion on Pharmacotherapy. 9
Marcolini, F., Ravaglia, A., Tempia Valenta, S., Bosco, G., Marconi, G., & De Ronchi, D. (2024). Severe enduring anorexia nervosa (SE-AN) treatment options and their effectiveness: A review of literature. Journal of Eating Disorders. 9
Nikkheslat, N. (2021). Targeting inflammation in depression: Ketamine as an anti-inflammatory antidepressant in psychiatric emergency. Brain Behavior Immun Health, 18, 100383. 9
Ricci, V., Martinotti, G., Gelfo, F., Tonioni, F., Caltagirone, C., & Bria, P. (2011). Chronic ketamine use increases serum levels of brain-derived neurotrophic factor. Psychopharmacology, 215, 143-148. 9
Ragnhildstveit, A., Slayton, M., Jackson, L. K., Brendle, M., Ahuja, S., & Holle, W. (2022). Ketamine as a novel psychopharmacotherapy for eating disorders: Evidence and future directions. Brain Sciences, 12, 382. 9
Schwartz, T., Trunko, M. E., Feifel, D., Lopez, E., Peterson, D., & Frank, G. K. W. (2021). A longitudinal case series of IM ketamine for patients with severe and enduring eating disorders and comorbid treatment-resistant depression. Clinical Case Reports, 9. 9
Treasure, J., Stein, D., & Maguire, S. (2015). Has the time come for a staging model to map the course of eating disorders from high risk to severe enduring illness? An examination of the evidence. Early Intervention in Psychiatry, 9, 173-184. 9
Whittaker, E., Dadabayev, A. R., Joshi, S. A., & Glue, P. (2021). Systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials of ketamine in the treatment of refractory anxiety spectrum disorders. Therapeutic Advances in Psychopharmacology, 11, 204512532110567. 9
Zhang, B., Yang, X., Ye, L., Liu, R., Ye, B., & Du, W. (2021). Ketamine activated glutamatergic neurotransmission by GABAergic disinhibition in the medial prefrontal cortex. Neuropharmacology, 194. 9
