Antidepressiva spelen een belangrijke rol bij de acute behandeling van ernstige depressie. Ondanks de bewijsvoering die de werkzaamheid van antidepressiva voor de behandeling van depressie aantoont, blijft het effect van deze medicijnen op het algehele welzijn en de gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven (HRQoL) van de patiënt controversieel. Een studie – waarvan de resultaten gepubliceerd zijn in PLOS One – onderzocht het effect van het gebruik van antidepressiva op de door de patiënt gerapporteerde HRQoL voor patiënten met een depressie.
De onderzoekers onderzochten het effect van antidepressiva op de QoL bij volwassenen met een depressie met behulp van 11 jaar aan data van de US Medical Expenditures Panel Survey (MEPS), een groot longitudinaal onderzoek dat het gebruik van gezondheidsdiensten in de VS volgt. QoL werd gemeten met behulp van de 12-item Short Form Health Survey (SF-12).
Gemiddeld werden ongeveer 17,5 miljoen volwassenen elk jaar gediagnosticeerd met depressie tijdens de onderzoeksperiode (2005-2016). Meer dan de helft (57,6%) van deze patiënten werd behandeld met antidepressiva. Patiënten met een depressie hadden een gemiddelde leeftijd van 48,3 jaar. Vrouwen maakten meer dan twee derde van de totale steekproef uit (68%), en meer vrouwen dan mannen kregen antidepressiva (61% versus 52%).
Resultaten
In vergelijking met geen antidepressivumgebruik was het gebruik van antidepressiva geassocieerd met enige verbetering van de mentale, maar niet fysieke component van de SF-12. Een aanvullende analyse echter toonde geen significant verschil tussen volwassenen die antidepressiva gebruikten en niet gebruikten in de SF-12 fysieke of mentale component.
De verandering in kwaliteit van leven waargenomen bij patiënten die antidepressiva gebruikten, verschilde niet significant van die van leeftijdsgenoten die deze medicijnen niet gebruikten.
Discussie
Er wordt natuurlijk niet gezegd dat antidepressiva helemaal niet helpen; de gezondheidsgerelateerde QoL is slechts een van de vele maatregelen die bedoeld zijn om gezondheidsresultaten te beoordelen. Op basis van de onderzoeksopzet en data kan alleen gezegd worden dat patiënten die antidepressiva gebruikten, geen betere verandering in HRQoL ervoeren in vergelijking met patiënten die geen antidepressiva gebruikten.
Net als andere retrospectieve observationele onderzoeken waarbij secundaire databases zijn gebruikt, had deze studie enkele beperkingen. Het gebruik van retrospectieve gegevens bijvoorbeeld sluit het leggen van een oorzakelijk verband uit; daarom kunnen de onderzoekers niet uitsluiten dat het gebruik of het gebrek aan gebruik van antidepressiva de GKvL-metingen kan beïnvloeden.
Toekomstige studies zouden zich volgens de onderzoekers niet alleen moeten richten op het gebruik van farmacotherapie, maar eerder op de langetermijnimpact van farmacologische en niet-farmacologische interventies, zoals gedragstherapie, psychotherapie, sociale ondersteuningssessies, educatie of gecombineerde interventies, op de HRQoL van deze patiënten.
Almohammed OA, Alsalem AA, Almangour AA, Alotaibi LH, Al Yami MS, Lai L (2022) Antidepressants and health-related quality of life (HRQoL) for patients with depression: Analysis of the medical expenditure panel survey from the United States. PLoS ONE 17(4): e0265928. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0265928
