Een recent onderzoek, gepubliceerd in Nature, onthult dat het hersennetwerk bij mensen met depressie significant groter is dan bij mensen zonder deze aandoening. De bevinding biedt nieuwe inzichten in de neurobiologische basis van depressie en kan leiden tot verbeterde behandelmethoden.
De studie concentreerde zich op het zogenaamde ‘default mode network’ (DMN), een netwerk van hersengebieden dat actief is tijdens rust en reflectie. Eerder onderzoek heeft al aangetoond dat het DMN een rol speelt in het ontstaan en onderhouden van depressieve symptomen. De huidige bevindingen laten zien dat het DMN bij mensen met depressie aanzienlijk groter is, wat kan duiden op een verhoogde activiteit in dit netwerk.
Default Mode Netwerk
Het Default Mode Network (DMN) is een verzameling aan verbonden hersengebieden die wordt geactiveerd wanneer mensen niet bezig zijn met een specifieke mentale taak. Dit netwerk wordt ook wel de ‘internaal gedachtennetwerk’ genoemd, omdat het actief wordt tijdens dagdrommen, het herinneren aan herinneringen, het voorspellen van de toekomst, enzovoort. Het DMN is minder actief bij specifieke taken waarbij men zich moet concentreren, zoals bij het luisteren naar een lezing of bij het doen van puzzels.
Het DMN bestaat uit verschillende hersengebieden, waaronder het medial prefrontale cortex, het posteriëre cingulat cortex en het onderste pariëtaal lob. Dit netwerk wordt ook gerelateerd aan de activiteit in de achterkant van de cingulat cortex en de precuneus, die beide bij het combineren van onderdrukte (niet gecontroleerde) aandacht met informatie uit het verleden en perceptie betrokken zijn.
De grootte van het DMN werd gemeten met behulp van functionele magnetische resonantiebeelden (fMRI), een techniek die in staat is om de bloedtoevoer naar verschillende hersengebieden te meten. Dit biedt een indirect beeld van de neuronale activiteit. De resultaten tonen aan dat de uitbreiding van het DMN bij mensen met depressie vooral zichtbaar is in de prefrontale cortex, een gebied dat betrokken is bij cognitieve functies en emotieregulatie.
Implicaties
Deze bevindingen hebben belangrijke implicaties voor de behandeling van depressie. Ze suggereren dat therapieën die gericht zijn op het verminderen van de activiteit in het DMN, zoals mindfulnessmeditatie en cognitieve gedragstherapie, mogelijk effectiever kunnen zijn. Bovendien kunnen nieuwe behandelingen worden ontwikkeld die specifiek zijn ontworpen om de grootte en activiteit van het DMN te beïnvloeden.
Het is belangrijk om te benadrukken dat deze bevindingen nog steeds onderzoek behoeven om de precieze mechanismen achter de uitbreiding van het DMN bij depressie te begrijpen. Ook is het noodzakelijk om te onderzoeken of deze veranderingen in het hersennetwerk ook terug te dringen zijn met behandeling. Niettemin biedt dit onderzoek een nieuwe blik op de biologische aspecten van depressie en opent de deur voor nieuwe behandelingsmogelijkheden.
Referenties
Lynch, C.J., Elbau, I.G., Ng, T. et al. Frontostriatal salience network expansion in individuals in depression. Nature (2024). https://doi.org/10.1038/s41586-024-07805-2
