Monoamineoxidaseremmers (MAO-remmers) worden vaak beschouwd als een derde-lijnsbehandeling voor patiënten met therapieresistente depressie. Ondanks hun potentieel worden ze in de klinische praktijk onderbenut, voornamelijk vanwege zorgen over de verdraagbaarheid en de dieetbeperkingen die aan hun gebruik zijn verbonden. Dit artikel bespreekt de bevindingen van een systematische review en netwerkmeta-analyse die de werkzaamheid en verdraagbaarheid van MAO-remmers bij de behandeling van depressieve episodes bij stemmingsstoornissen heeft beoordeeld.
Effectiviteit van MAO-remmers bij depressiebehandeling
In de systematische review werden 83 dubbelblinde, gerandomiseerde gecontroleerde onderzoeken (RCT’s) met in totaal 9.609 deelnemers opgenomen, waarvan 7.765 deelnemers actief behandeld werden en 1.844 een placebo kregen. De analyse toonde aan dat verschillende MAO-remmers, waaronder isocarboxazid, fenelzine, tranylcypromine en moclobemide, significant effectiever waren dan placebo, met effectgroottes die wijzen op robuuste antidepressieve effecten (d = 1.07 voor fenelzine, d = 0.88 voor moclobemide). Dit suggereert dat MAO-remmers effectieve alternatieven kunnen zijn voor patiënten die niet reageren op eerstelijnsbehandelingen zoals selectieve serotonineheropnameremmers (SSRI’s).
Verdraagbaarheid en acceptatie van MAO-remmers
Wat betreft de verdraagbaarheid vond de studie dat de algehele verdraagbaarheid en acceptatie van MAO-remmers vergelijkbaar waren met andere antidepressiva. Specifiek vertoonden moclobemide en fenelzine geen significante verschillen in uitvalpercentages vergeleken met placebo, wat aangeeft dat patiënten deze medicijnen goed kunnen verdragen, mits ze zich aan de dieetbeperkingen houden. Het werd echter opgemerkt dat selegiline (pleister) en tranylcypromine hogere uitvalpercentages vertoonden door bijwerkingen, wat de noodzaak benadrukt om patiënten nauwlettend te volgen bij het voorschrijven van deze medicijnen.
Noodzaak voor verder onderzoek naar specifieke populaties
De bevindingen benadrukken ook de noodzaak voor meer hedendaagse studies die zich richten op specifieke populaties, zoals die met therapieresistente of atypische depressie, aangezien de meeste opgenomen studies vóór 2000 zijn gepubliceerd en deze groepen niet adequaat zijn onderzocht. Het gebrek aan gerichte onderzoeken naar bipolaire depressie en therapieresistente depressie blijft een significante leemte in de literatuur, wat suggereert dat toekomstige studies deze gebieden moeten prioriteren om de behandelstrategieën voor individuen met ernstige stemmingsstoornissen te verbeteren.
Conclusies en aanbevelingen
Samenvattend biedt de systematische review en netwerkmeta-analyse overtuigend bewijs dat MAO-remmers effectief zijn bij de behandeling van depressieve episodes in stemmingsstoornissen, met verdraagbaarheidsprofielen die over het algemeen vergelijkbaar zijn zijn met andere antidepressiva. Gezien hun werkzaamheid, vooral in therapieresistente gevallen, zouden voorschrijvers MAO-remmers als een optie kunnen overwegen, terwijl ze ervoor zorgen dat patiënten goed worden geïnformeerd over dieetbeperkingen en mogelijke bijwerkingen. Verdere onderzoeken zijn nodig om de specifieke werkzaamheid van MAO-remmers in ondervertegenwoordigde populaties te verkennen, wat de behandelstrategieën voor individuen met depressie die niet op andere opties reageren zou kunnen verbeteren.
Referentie
Giménez-Palomo, A., Chamdal, A. K., Gottlieb, N., Lotfaliany, M., Pacchiarotti, I., Stokes, P. R. A., Dodd, S., Jokinen, T., Bastawy, E. M., Benachar, N., Berk, M., & Vieta, E. (2024). Efficacy and tolerability of monoamine oxidase inhibitors for the treatment of depressive episodes in mood disorders: A systematic review and network meta-analysis. Acta Psychiatrica Scandinavica, 150(6), 500-515. https://doi.org/10.1111/acps.13728
