Hoewel cannabis (en van cannabis afgeleide producten, zoals CBD) op grote schaal kunnen worden gebruikt om pijn te verminderen, is het nog onduidelijk hoe effectief het daarbij is. Een nieuwe review en meta-analyse, gepubliceerd in Journal of the American Medical Association, suggereert dat cannabis niet beter is in het verlichten van pijn dan een placebo.
De onderzoekers hebben gekeken naar de resultaten van gerandomiseerde gecontroleerde onderzoeken waarin cannabis werd vergeleken met een placebo voor de behandeling van klinische pijn. Specifiek studies zijn opgenomen die de verandering in pijnintensiteit voor en na de behandeling vergeleken. In totaal zijn 20 onderzoeken geïncludeerd (n=1500).
In de onderzoeken die zijn opgenomen, is gekeken naar verschillende pijnaandoeningen (zoals neuropathische pijn, die wordt veroorzaakt door schade aan de zenuwen, en multiple sclerose) en soorten cannabisproducten, waaronder THC, CBD en synthetische cannabis (zoals nabilone). Deze behandelingen werden op verschillende manieren toegediend, onder meer via pil, spray, olie en roken.
De meerderheid van de deelnemers aan het onderzoek was vrouw (62%) en tussen de 33 en 62 jaar oud. De meeste onderzoeken werden uitgevoerd in de VS, het VK of Canada, hoewel ook onderzoeken uit Brazilië, België, Duitsland, Frankrijk, Nederland, Israël, Tsjechië en Spanje zijn geincludeerd.
De meta-analyse toonde aan dat pijn als significant minder intens werd beoordeeld na behandeling met een placebo, met een matig tot groot effect, afhankelijk van elke persoon. Ook werd geen significant verschil gezien tussen cannabis en een placebo voor het verminderen van pijn.
Dit bevestigt de resultaten van een meta-analyse uit 2021. Uit deze meta-analyse bleek zelfs dat studies van hogere kwaliteit (waarbij zowel deelnemers als onderzoekers niet weten wie de werkzame stof krijgt) in feite een hogere placeborespons hadden. Dit suggereert dat sommige placebogecontroleerde cannabisonderzoeken geen correcte blindering garanderen, wat kan hebben geleid tot een overschatting van de effectiviteit van medicinale cannabis.
Het onderzoek onthulde ook dat veel deelnemers onderscheid kunnen maken tussen een placebo en actieve cannabis, ondanks dat ze dezelfde geur, smaak en uiterlijk hebben. Als ze zich ervan bewust zijn dat ze wel of geen cannabinoïden krijgen, is de kans groter dat ze een vertekend beeld geven van de effectiviteit van de interventie. Dus om er zeker van te zijn dat onderzoekers het daadwerkelijke effect van cannabis observeren, mogen deelnemers niet weten wat ze binnenkrijgen.
Berichtgeving in de media
De studie onderzocht ook de manier waarop de studies werden behandeld door de media en academische tijdschriften om te zien of dit verband hield met het therapeutische effect dat de deelnemers rapporteerden. Reden hiervoor was dat uit onderzoek is gebleken dat berichtgeving in de media en informatie op internet de verwachtingen die een persoon heeft van een behandeling kunnen beïnvloeden.
Media-aanwezigheid werd gemeten via Alt-metric, een methode om vermeldingen van een onderzoek in de media, blogs en op sociale media te evalueren. Wetenschappelijke impact werd gemeten aan de hand van citaties door andere onderzoekers. In de media en blogs werden in totaal 136 nieuwsberichten gevonden.
De overgrote meerderheid van de nieuwsberichten meldde dat cannabis een positief effect had bij de behandeling van pijn. Dit betekent dat de berichtgeving in de media over cannabis over het algemeen positief is, ongeacht de resultaten van een onderzoek. Er zijn talloze voorbeelden van de relatie tussen behandelverwachtingen en reacties op placebo’s. Als een persoon denkt verlichting van zijn pijn te ervaren door een bepaald product of een bepaalde behandeling te gebruiken, kan dit de manier veranderen waarop hij binnenkomende pijnsignalen waarneemt, waardoor hij of zij denkt dat de pijn minder ernstig is. Recent bewijs suggereert dat het placebo-effect kan werken, zelfs als we bewijs krijgen dat onze aanvankelijke verwachtingen tegenspreekt.
De onderzoekers kunnen niet met 100% zekerheid zeggen dat de berichtgeving in de media verantwoordelijk is voor de hoge placebo-respons die in de review is waargenomen. Maar aangezien placebo’s net zo goed bleken te zijn als cannabis voor het beheersen van pijn, laten de resultaten wel zien hoe belangrijk het is om na te denken over het placebo-effect en hoe dit kan worden beïnvloed door externe factoren, zoals berichtgeving in de media.
Dit artikel is vertaald vanuit The Conversation onder een Creative Commons-licentie. Lees het originele artikel.