In de klinische beroepspraktijk bestaat er onduidelijkheid over de differentiatie tussen complexe posttraumatische stressstoornis (CPTSS) en borderline persoonlijkheidsstoornis (BPS) in de ICD-11-classificatie. In een artikel in World Psychiatry wordt tekst en uitleg gegeven.
Verder lezen? De inhoud van dit artikel is alleen zichtbaar voor PREMIUM abonnees.
CPTSS wordt gekenmerkt door blootstelling aan langdurige traumatische gebeurtenissen, terwijl BPS wordt gedefinieerd door problemen met de zelfidentiteit en interpersoonlijke functies. Hoewel er overlap is tussen de symptomen van beide stoornissen, kunnen ze over het algemeen onderscheiden worden op symptoomniveau.
Er zijn verschillende diagnostische criteria die nuttig zijn voor differentiatie. Traumatische gebeurtenissen zijn niet vereist voor een diagnose van BPS, terwijl ze wel vereist zijn voor CPTSS. Affectregulatieproblemen komen vaak voor bij beide stoornissen, maar BPS gaat gepaard met impulsiviteit en suïcidale gedragingen, terwijl deze minder vaak voorkomen bij CPTSS. Daarnaast zijn er verschillen in de consistentie en aard van affectregulatie en zelfconcept tussen beide stoornissen.
Relatieproblemen bij BPS worden gekenmerkt door instabiliteit, terwijl bij CPTSS problemen met vertrouwen en intimiteit overheersen. Bij het stellen van een diagnose is het belangrijk om de persoon niet overmatig te diagnosticeren. Symptomen moeten worden toegewezen aan de primaire diagnose volgens een hiërarchische benadering.
Behandelingen moeten worden afgestemd op de specifieke kenmerken en ernst van elke stoornis. Cognitieve gedragstherapie en eye movement desensitization and reprocessing kunnen nuttig zijn voor zowel CPTSS als BPS. Dialectische gedragstherapie kan effectief zijn bij BPS, zowel met als zonder comorbide CPTSS. Voor CPTSS wordt een modulaire aanpak aanbevolen, waarbij symptoomclusters specifiek worden aangepakt op basis van de behandeldoelen en ernst van de symptomen.
Het is belangrijk om de effectiviteit van bestaande en nieuwe interventies voor CPTSS en de nieuwe classificatie van persoonlijkheidsstoornissen te onderzoeken. Een trauma-geïnformeerde aanpak blijft een geschikte behandeloptie voor mensen met zowel CPTSS als BPS.
Karatzias, T., Bohus, M., Shevlin, M., Hyland, P., Bisson, J.I., Roberts, N.P. and Cloitre, M. (2023), Is it possible to differentiate ICD-11 complex PTSD from symptoms of borderline personality disorder?. World Psychiatry, 22: 484-486. https://doi.org/10.1002/wps.21098
