Verminderde levensverwachting bij bipolaire stoornis

Bipolaire stoornis gaat gepaard met een aanzienlijk kortere levensverwachting. Implementatie van gerichte interventies op meerdere niveaus is dringend nodig om deze sterftekloof te verkleinen, zo blijkt uit een systematische review en meta-analyse waarvan de resultaten zijn gepubliceerd in British Journal of Psychiatry.

De belangrijkste analyses tonen aan dat patiënten met een bipolaire stoornis een verminderde levensverwachting hebben in vergelijking met de algemene bevolking, met ongeveer 13 potentieel verloren levensjaren.
Vergeleken met schizofrenie hebben patiënten met een bipolaire stoornis wel minder verloren levensjaren dan die met schizofrenie (14,5 jaar). Bipolaire stoornis wordt ook geassocieerd met een kleinere kloof in levensverwachting dan stoornissen in het gebruik van middelen/alcohol. Desalniettemin blijken patiënten met een bipolaire stoornis in het algemeen een grotere vermindering van de levensduur te vertonen (ten opzichte van de algemene bevolking) dan patiënten met andere veelvoorkomende psychische stoornissen, waaronder depressieve stoornissen en angststoornissen.

De onderzoeksresultaten benadrukken ook de significante impact van niet-natuurlijke sterfgevallen op de verminderde levensverwachting bij een bipolaire stoornis. Dit komt overeen met een recente meta-analyse waaruit blijkt dat patiënten met een bipolaire stoornis een zevenvoudig verhoogd risico hebben op sterfte door onnatuurlijke doodsoorzaken in vergelijking met de algemene bevolking. Substantieel bewijs heeft verder aangetoond dat zelfmoord de belangrijkste oorzaak is van onnatuurlijke sterfgevallen bij patiënten met een bipolaire stoornis. Het risico op suïcide is bij bipolaire stoornis zelfs 20 tot 30 keer groter dan bij de algemene bevolking.

Implicaties voor de praktijk

Bevindingen uit de huidige meta-analyse hebben een aantal belangrijke klinische onderzoeksimplicaties. De resultaten onderstrepen namelijk de substantiële onvervulde therapeutische behoeften voor mensen met de stoornis. Zowel de lichamelijke gezondheid als het zelfmoordrisico (als een belangrijke oorzaak van onnatuurlijke sterfgevallen) moeten adequaat worden aangepakt om de kloof in levensduur bij een bipolaire stoornis aanzienlijk te verkleinen.

Volgens de onderzoekers zijn brede gezondheidsinterventies nodig bij de doelgroep zoals aanpassing van de leefstijl, vroege detectie en behandeling van lichamelijke comorbiditeit, monitoring van medicatie -geinduceerde metabole bijwerkingen en een goede coordinatie binnen de ggz.

Wat betreft suïcidepreventie zijn vroege interventies nodig, met regelmatige systematische risicobeoordeling voor identificatie van suïcide op vroege leeftijd en snelle behandeling van hoog-risicopatiënten. Dit is gebaseerd op het uitgangspunt dat het zelfmoordrisico het hoogst is in de vroege loop van de bipolaire stoornis. Toenemend bewijs suggereert bovendien dat interventies in het vroege stadium effectiever zijn dan in een later stadium. Bovendien zou lithium, dat een goed gedocumenteerd anti-suïcidaal effect heeft en wordt aanbevolen als eerstelijnsmiddel bij acute manie en onderhouds- behandeling van bipolaire stoornis,
moeten worden overwogen als een behandeloptie voor patiënten met een hoog risico op suïcide.

Laat dit veld leeg

Welkom bij hét digitale vaktijdschrift voor de ggz!

Wil jij op de hoogte blijven van ontwikkelingen in de ggz? Schrijf je dan in voor ontvangst van kennisupdates in jouw mailbox.

E-mailadres *

Let op: Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.